Vergeten groente nr. 17: Pastinaak

Vergeten groente nr. 17: Pastinaak

Vroeger was pastinaak een zeer geliefde groente, het is een voorganger van onze winterwortel. Pastinaak wordt ook wel pinksternakel of witte peen genoemd. De pastinaak is de laatste jaren bezig aan een opmars. Het is een lange, ivoorkleurige wortel. De smaak is intens, aromatisch en enigszins zoet.

Net als de winterwortel kan pastinaak zowel rauw als gekookt of gestoofd worden gegeten. De pastinaak kan ook gebakken worden of tot stamppot verwerkt. Gefrituurde pastinaak lijkt op aardappelchips.

Leidens ontzet

De pastinaak wordt onder andere gebruikt als ingrediënt van hutspot en maakte deel uit van de hutspot zoals die bij het Leidens ontzet van 1574 werd gegeten. De pastinaak wordt ook vaak als smaakverfijner gebruikt in soep.

Romeinse soldaten

De pastinaak is een plant uit de schermbloemenfamilie, Apiaceae. Het komt oorspronkelijk uit het Middellandse Zeegebied. De plant was al bekend bij de Oude Grieken en de Romeinen. De plant was oorspronkelijk zo groot als een gewone wortel (peen). Bij hun trek naar het noorden namen de Romeinse soldaten de pastinaak mee. Daar bleek dat de pastinaak in koudere gebieden veel groter werd.

Volksvoedsel

De pastinaak kwam in de Middeleeuwen naar West-Europa en was vóór de introductie van de aardappel een belangrijk volksvoedsel. In Groot-Brittannië en Ierland is de "witte wortel" populair gebleven. In de Verenigde Staten aten de immigranten aanvankelijk ook pastinaak, meegebracht door de Engelsen. Net als elders is ook daar de pastinaak vervangen door de aardappel.

Calorierijk

Deze witte wortel is voor een groente betrekkelijk calorierijk, hoewel de 75 kilocalorieën per 100 gram niet snel zullen leiden tot overgewicht. Dat is vergelijkbaar met aardappelen, maar bij de pastinaak zijn de koolhydraten meer in de vorm van suikers dan in de vorm van zetmeel; vandaar ook de zoetige smaak.

Vitamines

Verder is het een rijke bron van diverse vitamines en mineralen. Het bevat onder andere prima hoeveelheden van vitamine B5 en K, foliumzuur, mangaan en fosfor. De hoogste concentraties bevinden zich trouwens vlak onder de schil. Ook bevat deze groente diverse antioxidanten en relatief veel voedingsvezel.

Supermarkt

Je kunt pastinaak tegenwoordig bij de supermarkt kopen. Grotere supermarkten met een ruimere groenteafdeling hebben soms zelfs meerdere soorten in de aanbieding tijdens het seizoen, zoals babypastinaak en biologisch geteelde varianten. Natuurlijk kun je ook bij de groenteboer en op de markt terecht voor deze groente, zeker als je het liefste pastinaken van Nederlandse bodem hebt.

Let er bij het kopen op dat de wortel stevig is en hard en droog aanvoelt. Mocht er nog loof aanzitten, dan moet dat er fris en groen uitzien. Er moeten geen bruinige plekken op de wortel zitten. Verdroogde, verschrompelde of zachtere exemplaren zijn doorgaans niet bedorven, maar wel te oud om nog lekker voor rauwe of beetgare bereidingen te gebruiken.

Het waterliniegebied

In het waterliniegebied is er veel belangstelling voor het zelf telen van groenten, ook de heel oude. Zo is er in en rond Utrecht veel activiteit, onder andere bij UFF (Utrecht Food Freedom) en in de Workshop Koningshof. Het Happyland Collectief heeft een diepgaand onderzoek gedaan naar voedselvoorziening rond Utrecht door de eeuwen heen. Dat heeft een mooi document opgeleverd. Zie de bijlagen van dit bericht.  

Met dank aan pastinaak.nl, groentegroente.nl, libelle-lekker.be, wikipedia.org, veggipedia.nl  

https://www.utrechtfoodfreedom.nl/
https://www.visitutrechtregion.com/nl/wat-te-doen/waterlinies/nieuwe-hollandse-waterlinie
www.hetsmaakmuseum.nl    

Circa:
Nee

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0