Rianne Noordegraaf op zoek naar de essentie

Rianne Noordegraaf op zoek naar de essentie

Ik spreek met fotograaf Rianne Noordegraaf op het buitenterras van Brasserie Oostereiland. De brasserie is een van de nieuwe onderdelen van een voormalige gevangenis op een vierkant eilandje. Het is door een brug verbonden met het vasteland waar zich de (jacht)havens van Hoorn bevinden.

Ik had haar foto’s gezien in de bij Sandvoort Gallery in Den Haag. Ik zag bijzondere foto’s in zwart-wit, veelal botanisch van aard. Op haar site was te zien dat ze zich met meer onderwerpen had bezig gehouden. Dat wat in Den Haag te zien was, was kennelijk de meeste recente ontwikkeling in haar oeuvre.

Imperfectie

Dat blijkt inderdaad zo te zijn. Rianne: “Ik maakte portretten. In Schouwburg Het Park kun je een aantal koppen van Westfriezen van mijn hand zien, op groot formaat. Nu leg ik vooral voorwerpen en objecten vast. Daarbij ga ik terug naar de puurheid, de echtheid van alles. De perfecte imperfectie. De imperfectie van iets of iemand maakt het juist ‘eigen’, speciaal.”

Ze vertelt dat ‘de tijd van afstand nemen’ in haar voordeel heeft gewerkt. “Daardoor ben ik me gaan focussen op wat al een tijdje in mij zat te borrelen. Dat was tot de kern van iets doordringen en dat vastleggen, en niet de buitenkant. Ik houd niet van nepperij, glitter en glamour.”

Daarbij beweegt haar werk zich richting de kunst. De beelden in de serie ‘Desire’ lijken wel sculpturen. Ze laat het zien in een klein boekje. “Deze foto’s hebben gehangen bij het Arsenaal in Naarden.”

Heeft Rianne een sleutelwerk, een werk dat haar op een nieuw spoor zette? Dat heeft ze. Ze laat de foto zien. Een forse witte strandpaal met daarover heen een kleed. Het lijkt wel alsof zich iemand in een jas verborgen houdt. “Het is mijn eerste werk in oplage, gemaakt op het strand van Callantsoog.”

Maatschappelijke onderwerpen

Eerder, toen portretfotografie nog centraal stond, maakte ze een connectie met maatschappelijke onderwerpen, zoals de mentale problemen van jongeren. Ze laat een boekje erover zien, met de titel ‘Ik wil je wat vertellen’, dat zelfs aan de tweede druk toe is.

Het zijn portretten van jongeren die heftige zaken hebben meegemaakt. “Ik toon ze in hun  kwetsbaarheid én kracht.” Ze maakte de portretten op basis van interviews die eerder gemaakt waren, zodat ze van te voren een beeld kon krijgen bij de jongere. Ze ging met de jongeren naar voor hen belangrijke plekken. “Voor sommigen was het  emotioneel heftig, zij waren soms niet meer naar die plek geweest. Ik vond het moedig dat zij het durfden.” Het project duurde drie jaar. Ze deed het in samenwerking met een groep jongeren die zich hard maken voor jongeren in nood, niet alleen in Hoorn maar ook de hele regio Noord-Holland.

Die camera gaat nooit meer weg

Rianne Noordegraaf is veertien jaar professioneel met fotografie bezig. Ze begon als apothekersassistent. Toen ze 21 jaar geleden haar dochter kreeg, ging ze in de avonduren naar de Tekenacademie. Op zeker moment stapte ze over naar de fotografie. ‘Die camera gaat nooit meer weg’,  besloot ze. Ze volgde een cursus fotografie en het werd steeds serieuzer. In een portretstudio in Amsterdam deed ze een workshop. Nadat ze de stand van zaken op het gebied van fotografie in Hoorn bekeken had, dacht ze “ik ga voor de beste. Dan weet ik in ieder geval zeker dat ik het leer van iemand die er echt verstand van heeft.” Dat was Govert de Roos, fotograaf in Amsterdam.

“Ik was wat naief, want het enige wat ik wilde was ‘alles leren over fotografie’, maar ik realiseerde mij niet dat tijdens zijn shoots de studio vol zou staan met voornamelijk bekende Nederlanders. De eerste keer dat ik kwam assisteren waren er heel veel mensen: mensen die de kleding kozen, de make-up, het haar, de achtergrond. De shoot was met Hans Klok. Ik zorgde voor de windmachine. Ik heb heel veel geleerd, alleen maar door te kijken. Ik bouwde veel zelfvertrouwen op. Hij had zijn studio toentertijd bij de Hemhavens.”

Intuïtie

Ze laat een aantal ingelijste foto’s zien. Ze houdt van soft, geleidelijk licht zegt ze. “Ik heb zelden harde schaduwen.” Dat is te zien. Ze is vooral met de natuur bezig. In dat verband gebruikt ze  tweedehands voorwerpen. Zo komen haar visitekaartjes van het bovenste vel van kartonnen dozen.

Ze is lang met de bewerking bezig, ziet het als een schilderij en werkt ook zo. Ik zie een foto van een uitgebloeide bloem, het blijkt een anemoon te zijn. “Ik gebruik nogal eens natuur die aan ‘t vergaan is. In de coronatijd is mijn lieve vader overleden. Mijn moeder en ik hebben de garage omgebouwd tot studio voor mij. Al het nieuwe botanische werk is daar gemaakt. Als ik tegenwoordig de tuin snoei, kan het uren langer duren. Zo vond ik verschrompelde bladeren. Daar heb ik een foto van genomen, en die was meteen goed.” Ze laat een andere foto zien, van een bloemetje waar ze op getrapt had. “Ik was bezig met het fotograferen van meerdere van deze bloemetjes, ik kreeg nog niet het wauw gevoel. Toen ik weg liep zag ik er eentje op de grond liggen en wist meteen ‘Dit is ’m’, heel intuïtief. Juist door de imperfectie.” Het is nu te zien op geschept Japans papier.

Op een andere foto zie ik een soort palmboom, maar met harige draadjes. Het heeft iets spinachtigs. Ze is ingenomen met de meerduidigheid van deze foto.

Tot slot, wat is haar filosofie?

“Ik word steeds milieubewuster. Ik maak foto’s van objecten uit de natuur, liefst tweedehandspullen of afval. Dicht bij huis kun je al de mooiste dingen vinden, je moet het alleen wel zien. Ik breng het tot leven, en het gaat daarbij om de essentie en niet de buitenkant. Het blijkt ook sensueel te werken voor degenen die ernaar kijken. Mensen willen het voelen en aanraken.”

Afbeeldingen

1 - 5) Wonderlijk 1 - 5, 6) Westfries Meinard en zijn bollen, 7) Westfries Piet, brandweerman, 8) Westfries Jan, 9) Rianne Noordegraaf, zelfportret, 10) Desire 9, gemaakt samen met Judith Osborn, 11) Desire 4, gemaakt samen met Judith Osborn,  12) Boek Trinco, 13) Boek Merel, 14) Boek Khaoula        

https://riannenoordegraaf.nl/album/home/
https://www.instagram.com/riannenoordegraaf/