Hollandse Meesters in de 21e eeuw: Job Koelewijn (door René Roelofs)

Walter van Teeffelen – maandag 15 april 2019, 11:46 uur

Job Koelewijn (Spakenburg, 1962) is conceptueel kunstenaar. Hoewel zijn werk uiteenlopende vormen aanneemt – variërend van ruimtevullende en site specific installaties tot videowerk, foto’s en sculpturen – zijn het in wezen altijd interventies in de bestaande werkelijkheid met als doel de ervaring van een plek of moment te intensiveren.

Niet verwonderlijk dat Koelewijn met zijn werk meestal meerdere zintuigen aanspreekt: naast kijken, zijn gehoor en reuk terugkerende elementen in zijn oeuvre.

Koelewijns werken bieden context aan datgene wat al bestaat: ze zijn een venster op de werkelijkheid. Dat laatste is letterlijk het geval bij Real Fiction Cinema, een verplaatsbare installatie die er vanbinnen uitziet als een mini-bioscoop. Maar waar Koelewijn de bezoekers van deze cinema naar laat kijken is geen fictie, het is het werkelijke uitzicht. Het filmdoek is een raam. Het werk maakt de bezoeker ervan bewust dat diens zintuigen zijn geconditioneerd. Doordat hij de omgeving waarin hij zich bevindt kent, denkt de bezoeker te weten wat hij ziet. Koelewijn maakt voor Real Fiction Cinema bovendien gebruik van filmmuziek waardoor de werkelijkheid een ritme krijgt en het lijkt alsof het geheel bewust is gecomponeerd – wat tegelijkertijd wel en niet waar is.

Taal is een belangrijk element in Koelewijns oeuvre, in de vorm van poëzie, literatuur en filosofie. Een voorbeeld is Kids Walk Away With My Thoughts (1993), waarin kinderen op een schoolplein rondlopen met hoedjes van papier die gevouwen zijn van Koelewijns aantekeningen.

Met ingang van 2006 leest Koelewijn elke dag 45 minuten hardop: een tijdsbestek dat overeenkomt met de helft van de opnameduur van het cassettebandje waarop hij het vastlegt. Voor dit Ongoing Reading Project (2006-heden) leest hij veel filosofische werken, waaronder Spinoza’s Ethica – een boek dat vaker terugkeert in Koelewijns oeuvre – en James Joyce’ Ulysses. Ruimte wordt tijd: letters worden klank.

Koelewijn wil dat wat is op een andere manier benaderen en daardoor een (vergroot) bewustzijn creëren. Hetgeen hij in 1996 met The world Is My Oyster letterlijk doet door een gat in de tentoonstellingsruimte van Galerie Fons Welters te maken en de bezoekers daarmee een blik op de daarachter gelegen tuin van de buren te gunnen.

Na een ernstig auto-ongeluk op zijn 21ste neemt Koelewijn de beslissing om aan de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam te gaan studeren (1987-1992). Hij vervolgt zijn opleiding aan het Sandberg Instituut, eveneens in Amsterdam (1993-1994). Tentoonstellingen van zijn werk waren onder andere te zien in De Pont (Tilburg), Galerie Fons Welters (Amsterdam), De Paviljoens (Almere) en op Art Basel (Zwitserland).

Hollandse Meesters in de 21e eeuw is een project van Interakt, Amsterdam