Hib Anninga over Beeldenpark Anningahof en de beelden van Herman Lamers

Anningahof is een prachtig beeldenpark in Zwolle, circa 5,5 hectare groot, opgericht door Hib Anninga in 2004. Er is een grote variëteit moderne beeldende kunst te zien van ‘oude meesters’ als Shinkichi Tajiri, Armando, Cornelius Rogge en André Volten, naast bekende hedendaagse kunstenaars waaronder Sjoerd Buisman, Nico Parlevliet, Tom Claassen, Tanja Smeets, Henk Visch, Auke de Vries en Herman Lamers en een groep nieuwkomers. Er zijn zowel buiten als binnen beelden te zien.

Op een regenachtige maandag in februari ben ik op bezoek bij Hib Anninga, om meer te weten te komen over zijn beeldentuin en over de rol van de werken daarin van de kunstenaar Herman Lamers, die ik ook geïnterviewd heb.

Blauw mannetje  

We zitten in de ruime woonkamer van de voormalige boerderij. Rondom me heen zie ik diverse kunstwerken, een mannetje met een witte koffiepot om zijn nek van Antoine Bergs, een groot schilderij van Rinke Nijburg, en, warempel, een blauw mannetje van Herman Lamers dat zo lijkt te zijn weggelopen uit het leger van vechtende mannetjes in de tuin.     

Anninga gaat naar boven om de catalogussen van alle jaren erbij te halen. Want hij wil ook wel precies weten hoe vaak Lamers present was in de tuin.

Herman Lamers I

Het eerste jaar, 2004, was Lamers er nog niet bij. Maar in 2005 komen de eerste beelden. Anninga: “Een echte Lamers, een monumentaal beeld van een kwetsbare bloem met neonkern op een kromme paal. Die heb ik geplaatst bij de ingang als ontvangst van de gasten. Een ander verrassend beeld uit dat jaar bestond uit een grote polyester hond met aan de wand een enorme overall met daarnaast grote rode damespumps. Dit vreemde ensemble kreeg een plaats tegen de schuur.”

Daarna zie ik een grote variatie van kunstwerken van Lamers voorbijkomen: Het transparante beeld van een meisje dat op haar kop staat in een teil, het bootje met de stier: ‘Fanfare’, met vogels van glas aan de wal, een legertje poppetjes in vechthouding op een berg :‘Massacre’, een neonbeeld van “De Olifant op het Slappe Koord”. Anninga: “Lamers’ werk is heel divers. Dat is het bijzondere van hem. Andere kunstenaars herken je in één oogopslag. Er zit wel heel vaak humor in zijn werk. Hij hoeft geen handtekening te hebben. Dat zou hem alleen maar belemmeren in zijn fantasie. Hij kan heel goed werk maken voor een bepaalde locatie. Maar tegelijkertijd passen veel werken van hem ook op meerdere plekken. Dat ongrijpbare en onverwachte vind ik interessant.”

Aanleg beeldentuin

Het beeldenpark werd in 2002 aangelegd. In 2009 vernam Anninga van de provincie dat een deel van het park, ongeveer de helft, benodigd was voor de aanleg van een nieuwe weg. Hij onderhandelde over compensatie en kreeg een even groot deel aan grondoppervlak terug. Het park is nu meer in de lengte gerekt. Anninga: “Het was een enorme ingreep. Een groot deel moest helemaal nieuw ingericht worden. Ik liet een geluidswal van vijf meter hoog maken om het geluid van de nieuwe weg tegen te houden. Er moesten nieuwe struiken, bosschages en bomen geplant worden.” 

Het eerste idee

Hoe kwam Anninga erbij met een beeldenpark te beginnen? “Ik werkte op het hoofdkantoor van de ABN in Amsterdam dat zich in de binnenstad bevond. Ik woonde aanvankelijk acht-hoog in Amstelveen, maar ik wilde graag op de begane grond gaan wonen. Ik liep regelmatig langs de grachten. Het was mooi wonen daar en het was in die tijd erg goedkoop. In 1982 was het een slechte tijd voor de huizenmarkt. De kraakbeweging was actief met ‘Geen woning, geen kroning’, het was (olie)crisis, en de rente was 12,75 procent. Toch kocht ik een pand aan de Prinsengracht. Het was een smal huis, souterrain, begane grond en twee verdiepingen daarboven, vier meter breed, achttien diep en een prachtige tuin van twintig bij vier op het zuiden. Daar had ik mijn eerste tuin. Ik kon naar mijn werk wandelen.”

Echte kunst

Toen hij eenmaal aan de Prinsengracht woonde, wilde hij ook kunst in het huis. Anninga bezocht musea en diverse galeries, maakte er contact en deed er aankopen. “Ik werd langzamerhand een kunstliefhebber. Mijn ouders waren niet zo van de kunst, alhoewel mijn vader van antiek hield. Zowel mijn vader als mijn moeder waren onder de indruk van het enthousiasme van Pierre Janssen. Henk van Os, de latere directeur van het Rijksmuseum was ook zo’n goede verteller.” Dat enthousiasme voor de kunst is ook bij Anninga aanwezig.

Terug naar de boerderij

18 jaar woonde en werkte hij in Amsterdam. In 2002 verhuisde hij terug naar de boerderij van zijn ouders om in het achterhuis te gaan wonen. Maar hij begon de boerderij wel fundamenteel te veranderen in een beeldentuin met een combinatie van natuur en cultuur. Hij ging ter oriëntatie diverse beeldentuinen bezoeken. “Er zijn er veel, wel 120, maar het merendeel is erg decoratief georiënteerd. Ik heb geen behoefte aan mooi gepolijste poppetjes maar wilde meer avontuurlijk hedendaags werk. Galeriehouders gaven mij als advies: meteen met goede kunstenaars beginnen. Daarbij gaven ze tips. Ik ging ook veel naar tentoonstellingen.”

Herman Lamers II

We keren weer even terug naar Herman Lamers. We bekijken de glazen Engel van Lamers (2011), die later aangekocht werd door het Isala Ziekenhuis, twee grote monumentale woorden ‘NO NO’(2010) : twee maal een ontkenning, “het beeld stond op de grond die ik moest inleveren”, het blauwe vervallen huisje (2013) met daarin een afgietsel van een knotwilg. “Heel romantisch, het heette ‘De droom’.”  Het hoofd van een oude man in glas (‘The Old Man’) Een zebra (zonder strepen) op een vogelnest: ‘Wrong Place’, (dit beeld werd in 2018 verkocht), Vier zeehonden die ad random opduiken uit het water in 2018. In 2019, het beeld van ‘De grote kleine Reus’, dat refereert aan ‘De reus van Rotterdam’. En de enorme paarse meteoriet speciaal gemaakt voor het eiland midden in het park: ‘Melancolica’.

De stichting Het Anningahof kocht in 2019 het enorme glazen beeld ‘Aden’ (2019) aan, het negatief van het glazen beeld voor het Groninger Ziekenhuis.

Sommige beelden blijven lang, andere vertrekken om plaats te maken voor nieuwe. Dat is elk jaar een heel zorgvuldig proces dat hij altijd goed met de kunstenaars bespreekt. De beeldentuin moet zich blijven ontwikkelen en nieuwe richtingen inslaan met verrassende beelden. Hib Anninga is altijd op zoek steeds een interessante mix van abstracte, figuratieve en conceptuele beelden.  

Een feest

Tot slot: “Met kunstenaars omgaan is een feest, vooral de beeldhouwers. Mijn beeldenpark biedt de ruimte om hun werk goed tot zijn recht te laten komen. In de loop der jaren is de band met Lamers en zijn werk enorm verstevigd. Maar dat geldt voor meer kunstenaars. Er komt dit jaar opvallend veel nieuw werk dat zij speciaal voor het park maken, bijvoorbeeld van Caspar Berger, Ivan Cremer, Wouter Klein Velderman, Elisabeth Stienstra, Maartje Korstanje, Herbert Nouwens, Pim Palsgraaf, Tanja Smeets en Nico Parlevliet. Ik heb veel bewondering voor hen om het aan te durven in een relatief moeilijke tijd toch nieuw werk te maken.” Jaarlijks komen er tegenwoordig duizenden bezoekers. Op een opening lopen er altijd wel 40/45 kunstenaars rond die graag met iedereen in gesprek gaan.

Kadertje

Wanneer ben je gaan verzamelen? Rond 1985.
Ken je het verhaal achter het werk? Dat is belangrijk. Werk moet aan aantal eisen voldoen. Ik werk niet met een thema. Ieder werk krijgt voldoende ruimte en zo kun je grote diversiteit creëren. Regelmatig komen hier kunstcommissies kijken.
Waar haal je je informatie vandaan? Veel online, kunstenaars bezoeken, tentoonstellingen bezoeken. Op dit moment zijn we voor 2020 een binnen-beelden samenwerking aangegaan met Park Sonsbeek.
Ga je naar afstudeerprojecten van academies? Ja, ik ga regelmatig naar bijeenkomsten en bezoek kunstenaars individueel. Morgen ga ik bijvoorbeeld naar de Princessehof in Leeuwarden.
Zie je veel kunst in het buitenland? Niet zo veel. Voor toekomst heb ik overwogen kunst uit Duitsland hierheen te halen. Ik heb contact oud-directeur van een museum Duitsland, een Nederlander. Ik denk ook aan samenwerking met België/Frankrijk.
Zie je verschillen in prijs of trends? De verdeling 1/3, 1/3, 1/3 (materiaal, kunstenaar, galerie) geldt al lang niet meer. Nu betaal je de naam, ook bij schilderijen.
Wat zou je anders willen zien in het kunstcircuit? Nederlandse kunstenaars worden ondergewaardeerd, ook in tentoonstellingen van musea. Opdrachten gaan steeds vaker naar een buitenlandse kunstenaar. 

Afbeeldingen

1 - 9) Beelden Herman Lamers op Anningahof, 1) Aden, 2) Polyester hond, 3) Het blauwe vervallen huisje, 4) Cindy, 5) Fanfare, 6) Kei, 7) NO NO, 8) Drie jaar kleine mannetjes, 9) Bloem, 10) Hib Anninga 

http://www.anningahof.nl/
https://www.gb5.nl/?page_id=13
Voor het eerst verschenen: https://www.ramfoundation.nl/interview.php?id=6
https://www.hermanlamers.nl/