Het geweldige nachtleven van Amsterdam in de jaren ‘90

Het geweldige nachtleven van Amsterdam in de jaren ‘90

Co de Kruijf, fotograaf, vertelt over zijn foto’s in de tentoonstelling ‘The iT Files’ in Gallery WM in Amsterdam. Op het eind komen we nog even te spreken over zijn tentoonstelling ‘Homo Turisticus’, vorig jaar in dezelfde galerie.

In 1989 opende aan de Amsterdamse Amstelstraat een nieuwe discotheek, de ‘iT’. Die discotheek zou het Amsterdamse nachtleven een nieuw gezicht geven. Er werd House muziek gedraaid en er waren themafeesten: de Hollywood -  Halloween - en Golden Triangle Parties. Het waren uitbundige feesten met professionele dansers en draaiende stroboscopen.

Manfred Langer

Het publiek was een mix van gay en niet-gay, excentriekelingen en provincialen. De geestelijk vader van de iT was een Oostenrijker, Manfred Langer, die daarvoor een gay café in Amsterdam had. Co de Kruijf: “Waar een gay café voorheen een gesloten club was, gooide Langer voor zijn nieuwe discotheek de ramen open. Er kwamen terrassen en hij verwelkomde ook niet-gays waardoor er een prettig mix van bezoekers ontstond. Kennelijk was de tijd daar rijp voor want het sloeg aan."

Toen Langer de kans kreeg hetzelfde concept in een discotheek toe te passen en het te combineren met de, toen nieuwe, housemuziek,  twijfelde hij geen moment. We kijken naar een foto van Langer te midden van zijn garderobe- en barpersoneel.  “Langer was een echte gangmaker. Hij was enthousiast, loyaal en royaal naar zijn personeel. Mensen die zijn concept echt uitdroegen probeerde hij aan zich te binden.”

Kom binnen!

In 1992 kwam Co de Kruijf min of meer toevallig langs de discotheek. “Ik wilde het nachtleven rond het Rembrandtplein fotograferen. Toen liep ik langs de iT. Er stonden dranghekken, een roze limousine, er was drukte. Ik dacht, hier gebeurt het kennelijk. Laat ik eens binnen gaan kijken!” Hij kwam makkelijk langs de portier. Daar stond Manfred Langer “Wil je hier fotograferen? Kom binnen!” zei hij,  “Kom je morgen ook?’”

Hij kwam inderdaad terug, vijf zaterdagnachten op een rij schoot hij al flitsend reeksen foto’s van het extatisch feestende dansende publiek. Hij vond het vooral leuk de discotheek met de bezoekers en de lichtshow vast te leggen. Door de stroboscoop van de lichtshow krijg je soms verrassende effecten. Ik zie op foto’s hoofden in twee richtingen en een meisje met vier handen. “Die dubbele belichting, waarbij ik geen flits gebruikte heeft een bewegend effect.”

Iedereen feest met elkaar

We kijken naar een foto met links twee jongens, rechts een jongen-meisje stelletje en in het midden een meisje met haar mond wijd open. “De foto vertelt verschillende verhalen. Ik heb de focus gelegd op het meisje in het midden omdat zij het meest uitgesproken is. Iets verder een foto van drie meiden die lachen naar de fotograaf. “Je ziet dat het geen 2021 is: geen ‘selfiesmile’.”

De Kruijf had zijn iT-foto’s al decennialang in een map negatieven liggen – er waren er maar enkele ontwikkeld. Tot hij vernam dat er in de voormalige iT-locatie een nieuw museum zou komen voor elektronische muziek. Hij pakte zijn map en liet de foto’s aan zijn 21-jarige dochter zien. ‘Wow’, reageerde zij. ‘Gay / niet gay, wat gebeurt hier? Die vrijheid! Alles bij elkaar, iedereen feest met elkaar!’  Zo zie je dat tegenwoordig kennelijk niet meer. Hij begreep dat hij iets moest gaan doen met zijn foto’s. Deze tentoonstelling is het resultaat.

Alle details haarscherp

“Ik heb de negatieven in hoge resolutie gedigitaliseerd en heb de beelden verder bewerkt in Photoshop. Alle details in de hoge lichten of het diepe zwarten, en ook de korrel van de film, komen daardoor haarscherp terug. Door de negatieven digitaal te bewerken heb ik er veel meer details uit kunnen halen dan ooit in de donkere kamer mogelijk is geweest.” 

Hij heeft veel en mooie reacties gehad. “Zowel van ouderen als van jongeren.” Een fotopublicatie van zes pagina’s in de Amsterdamse krant Het Parool, is door veel mensen gezien. En omdat hij de tentoonstelling heeft aangekondigd op de nog steeds heel actieve  ‘Club iT-Amsterdam’ pagina op Facebook heeft hij veel voormalige  iT-gangers kunnen bereiken. Na de opening stroomden de bezoekers toe van wie velen een verhaal te vertellen hadden. Zo kwam ook actrice Nelly Frijda langs, onder andere bekend van haar rol als Ma Flodder. Zij was vaak juryvoorzitter bij de speciale themafeest in Club iT.

“Ik kan nu zoveel mensen bereiken die iets te vertellen hebben dat ik nu serieus ga nadenken over een boek.”

Homo Turisticus

We bekijken op zijn laptop de foto’s van zijn eerdere tentoonstelling in de galerie: ‘Homo Turisticus’. 
Ik zie combinaties van mensen in de binnenstad van Amsterdam, die een algehele indruk van veelkleurigheid en vrijgevochtenheid geven. De mensen op de foto’s passen wel bij elkaar. Heeft De Kruijf ernaar gezocht?

“Ik heb altijd graag straatbeelden gemaakt. Ook in China en omringende landen, waar ik reisleider was. Straatfotografen hebben de neiging in hun foto’s een of hooguit twee mensen de hoofdrol te geven. Ik ben meer gericht op het gedrag van mensen in hun omgeving, mij boeit de interactie.” Hij laat een tijdens Pride Amsterdam gemaakte foto zien met een links een meisje met een opgeblazen ‘penis-ballon’, in het midden een meisje met een toeter met de tekst ‘Speak Out, Loud and Proud’, daarachter een bi-koppel en rechts een SM-koppel.

Verdichtingen

En nog een foto met vele aspecten van de Islam in Amsterdam. Links drie jongedames uitbundig gekleed, daarachter moeder en dochter meer casual, daarachter een gezinnetje met een kinderwagen, ook casual, vervolgens een rasta-man, een joods-orthodox stel en een moeder in boerka met haar zoon. Die mooie combinaties blijken verdichtingen van de werkelijkheid te zijn. De Kruijf zet zijn camera op statief en als er iets langs komt knipt hij. Een half uur lang. Later combineert hij de beelden.

En hij doet nog wat: hij focust zich op de gezichten van de mensen, of ze dichtbij staan of verder weg, dat maakt niet uit. Daarvoor gebruikt hij een speciale lens. Door de camera daarmee  laag op te stellen, op zo’n 80 cm van de grond,  kan hij alles op ooghoogte scherp maken. Schoenen en boomkruinen worden onscherp. Hij tekent het met enige lijnen uit op papier. “Het is een soort scherptetunnel.”  De kijker legt de aandacht daardoor helemaal op de mensen, op de verschillende individuen.

China

Op zijn site geeft hij aan dat hij dit doet. Dat geldt niet alleen voor de foto’s die in zijn Amsterdam zijn gemaakt, maar ook in andere steden als Lucca, Pisa, Venetië, Napels en in China. “ Als mensen goed kijken zullen ze zien dat op sommige foto’s figuren terugkomen. Het straatbeeld blijft wel representatief.”

Ik zie nog diverse mooie zwart-wit foto’s van China uit de jaren ’80 en ’90. Hier wil De Kruijf, net zoals hij het deed voor de iT foto’s, ook wat mee gaan doen. “Het is heel veel materiaal. Ik zoek naar categorieën om ze te classificeren.”

https://codekruijf.com/
https://www.instagram.com/codekruijf/
https://codekruijf.com/amsterdam/
https://gallerywm.com/