Cultuur & Europa (40), Maurizio Purcaro

De Nieuwe Hollandse Waterlinie is een van de voormalige Europese verdedigingssystemen die steun ontvangen van de Europese Unie voor een nieuw gebruik. Sinds anderhalf jaar is het Projectbureau Nieuwe Hollandse Waterlinie actief met het aanknopen van contacten met de diverse Europese partners.

De samenwerking maakt het mogelijk effectiever bij de diverse fondsen van de EU aan te kloppen voor bijvoorbeeld de uitvoering van concrete restauratieprojecten. Daarnaast vergemakkelijkt het de kennisuitwisseling.

Ex-militaire verdedigingssystemen

December 2003 was het dan zover: de EU stemde in met de aanpak door een subsidie voor het project Ascend. Dit project heeft ten doel om tussen acht Europese landen samenwerking tot stand te brengen op het terrein van ex-militaire verdedigingssystemen.

Nederland doet mee met de Nieuwe Hollandse Waterlinie, Engeland – leidende partner – met Medway, Duitsland met Rostock, Frankrijk met La Rochelle, Italië met Venetië, Zweden met Karlskrona, Spanje met Cartagena en Griekenland met Saloniki. Hoofdthema is een nieuw gebruik voor maatschappelijke, toeristische  en educatieve functies.

Een aantal symposia zal worden georganiseerd, waarvan het eerste onlangs op 17 en 18 september in Nederland plaatsvond. Als resultaat van alle beraadslagingen moeten er vijfentwintig goede adviezen en voorbeelden beschikbaar komen aangaande de problematiek, de mogelijke oplossingen en concrete acties.

Internationale verdedigingskaart

Het project wordt geëvalueerd op een slotconferentie eind 2006 in Brussel. Daarnaast komt er een website en een ‘Internationale Verdedigingskaart’, met informatie over de diverse fortificaties. Voor het totale project is 1,1 miljoen Euro uitgetrokken. De bijdrage van ons, noemen we het kortweg de Waterlinie, is 177.000 Euro. Daarvan neemt de EU vijftig procent voor haar rekening.

De projecten van de partners

Rostock was een belangrijke marinehaven en tijdens WO II de belangrijkste industriestad voor de Luftwaffe met de Heinkel fabriek. Vandaag de dag is Rostock een mooie toeristische stad. In de haven is er het nautisch toerisme en daarnaast is de gemeente bezig met projecten voor het hergebruik van de ex-miltaire gebieden van de Heinkel fabriek.

Saloniki beschikt over een veelheid van forten en middeleeuwse kastelen die aan de Griekse kust liggen. De gemeente houdt zich bezig met het hergebruik van deze militaire erfgoederen.

Venetië bouwde talrijke forten langs de eilanden van de Laguna om de ingang naar de stad te beschermen. Dat gebeurde tijdens de periode van de Repubblica della Serenissima. Het eerste fort op het vasteland werd in de 16e eeuw gebouwd. Vanaf de 19e eeuw werden rond het stadje Mestre twee stellingen van forten gebouwd.

Na WO II werden deze forten verlaten en sinds de jaren ’90 is de stichting Coordinamento per il Recupero del Campo Trincerato di Mestre bezig met het herstellen van diverse forten en met het gebruik voor nieuwe functies. De stichting heeft een boek uitgegeven over de twee fortenstellingen en daarnaast een fietspad geopend. Elk jaar worden diverse culturele activiteiten in de forten georganiseerd.

La Rochelle was een belangrijke havenstad. Om de stad te versterken startte in de 17e eeuw de bouw van het Arsenaal van Rochefort. Daaromheen werden, ter bescherming van het hele complex, weer talrijke forten gebouwd. Vandaag de dag is de provincie Charente-Maritime bezig met het herstel van diverse forten en gebouwen als de Halle de Brouage en de Corderie Royale van Rochefort. De gebouwen krijgen nieuwe functies op cultureel, recreatief en sociaal gebied.

• Aan de monding van de rivier Medway, vlakbij het stadje Rochester, ligt het Chatham Arsenaal, een enorm complex van arsenalen, dokken en andere gebouwen. De provincie Medway probeert aan deze gebouwen een nieuwe functie te geven, waarbij wordt samengewerkt met de nabij gelegen universiteit. Een aantal gebouwen wordt nu gebruikt als Museum van het Arsenaal.

• Sinds 1998 staat de havenstad Karlskrona op de lijst van de Unesco. Karlskrona bestaat uit een – uit de 17e eeuw daterend – groot militair complex met haven, arsenalen en vestingwerken. Ook hier krijgen de gebouwen nieuwe functies.

Cartagena met haar Arsenaal was een belangrijke militaire haven van het Spaanse Rijk. De gemeente is nu bezig met hergebruik van de gebouwen en fortificaties vooral ten dienste van de universiteit en het toerisme.

Andere internationale projecten

In juni 2004 zijn er nog twee Europese projecten begonnen waarbij ex-militair erfgoed wordt hergebruikt. In deze projecten staat restauratie en consolidatie centraal.

Crossing the Linies is een samenwerkingsverband van de stad Utrecht met het Fort aan de Klop – onderdeel van de verdedigingslinie Nieuwe Hollandse Waterlinie -, Mortsel met Fort IV – onderdeel van de Antwerpse eerste Brialmont Verdedigingsring – en de Community of Essex met het Fort Tilbury en diverse Martello Towers langs de Engelse kust.

Doel van dit project is het behoud van de verdedigingssystemen en tegelijkertijd het zoeken naar mogelijkheden van ontwikkeling. In het project wordt veel aandacht gegeven aan het verbeteren en ter beschikking stellen van kennis op het terrein van de restauratietechnieken middels een aantal pilot-projecten. Er wordt ook een website gemaakt. Kosten van het project: 3,25 miljoen Euro, waarvan vijftig procent door de EU wordt gefinancierd. Het project duurt tot eind 2006.

• Het project Septentrion is een samenwerking tussen drieëntwintig partners uit Frankrijk, België en Nederland. Steden die meedoen zijn onder meer Maastricht, ’s Hertogenbosch, Charleroi, Cambrai, Gravelines, Lille en Namen. Al deze steden behoren tot eenzelfde regio: het Lage Land of de Noordeuropese Laagvlakte.

In de oorlogsperiode zijn ze allemaal versterkt. Doel van dit project is om de militaire en culturele identiteit van deze steden te versterken en nieuwe functies toe te kennen aan de verdedigingswerken zoals forten en muren. Er is een aantal gezamenlijke restauratieprojecten.

Ook voor dit project komt er een website met gegevens over de vestingen. Kosten van het project: 15 miljoen Euro, waarvan vijftig procent door de EU wordt gefinancierd. Het project duurt vijf jaar.

Maurizio Purcaro is medewerker Internationale Contacten van het Projectbureau Nieuwe Hollandse Waterlinie.

Tegenwoordig is Maurizio Purcaro stedebouwkundig tekenaar bij de gemeente Opsterland.

Circa:
Nee

Tags

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0