Vrede van Utrecht 1713

Einde Spaanse Successieoorlog De 'Eerste, eerste Wereldoorlog'

Een Republiek in verval Einde van de Gouden Eeuw

Stadhuis Utrecht Slagveld van woorden

ITIN Social

  • Gerard Verbeek
  • Truus Gerritsen
  • Ans Hazenbrouck

Nog geen reacties

Vrede van Utrecht 1713

Introduction

Einde Spaanse Successieoorlog

Met de Vrede van Utrecht kwam er in 1713 een eind aan de voortslepende Spaanse Successieoorlog. Deze brak uit door de kwestie rond de Spaanse troonopvolging nadat de gekwelde koning Karel II kinderloos stierf in 1700. De kleinzoon van de Franse koning Lodewijk XIV volgde de laatste Spaanse Habsburger op. Oostenrijk, Engeland en de Republiek aanvaarde Filips als koning van Spanje, maar accepteerden niet dat hij als Bourbon (Franse koningshuis) ook de Spaanse bezittingen in de Zuidelijke Nederlanden en Italie zou erven. Door het nieuwe Spaans-Franse blok zou het machswevenwicht in Europa teveel verstoort raken. De strijd strekte zich vanaf 1703 uit van de Vlaamse vlakten en de Spaanse kusten tot aan de Amerikaanse wildernis. Hierdoor hebben sommige historici de oorlog ook wel als de eerste echte wereldoorlog bestempeld. Uiteindelijk bleef Filips koning van Spanje, maar gingen de Nederlandse en Italiaanse bezittingen over naar de Oostenrijkse Habsburgers en kon Filips de Franse troon vergeten. Er kwam een einde aan de expansiedrift van Lodewijk XIV waardoor Europa voor de volgende decennia gevrijwaard bleef van grootschalige oorlog.

Een Republiek in verval

Het jaar 1713 wordt door historici vaak genoemd als het einde van de Gouden Eeuw. Anderen nemen het Rampjaar 1672, toen ook al duidelijk was dat de Republiek over het hoogtepunt van haar macht heen was. Tussen 1672 en 1713 haalden de Engelsen en Fransen langzaam de Nederlanders in. Ironisch genoeg zette de neergang zich met name door nadat de Nederlandse stadhouder Willem III ook koning van Engeland werd in 1688. Aan de conflicten tussen de Engelse koningen en het parlement kwam een einde en ook Frankrijk worstelde zich los van de religieuze oorlogen die het land tijdens de zeventiende eeuw hadden verlamd. De neergang van de Republiek was dus voornamelijk relatief. Tijdens de Spaanse Successieoorlog nam de Republiek nog altijd de meeste kosten voor haar rekening en bezat het, op Frankrijk na, het grootste leger. Toch bleek in 1713 dat de Republiek de wapenwedloop met Engeland op zee en Frankrijk op land niet kon bijbenen en haar status als grootmacht was kwijtgeraakt. Ondanks dat de Republiek een belangrijke handelsmacht bleef, waren de gloriedagen van de Gouden Eeuw definitief ten einde.

Stadhuis Utrecht

Gedurende achttien maanden was Utrecht het toneel van feesten en culturele activiteiten. Door de hele stad werden banketten gehouden en vloeide de drank rijkelijk. De horeca maakte gouden tijden door. Ook werd er veel geld verdiend met de huisvesting van de vele buitenlandse onderhandelaars.  Je zou bijna vergeten dat er ook heftig werd onderhandeld om een einde te maken aan een voortslepende oorlog. Het toneel van de woordenstrijd was het stadhuis. Via twee grote portalen konden de Engelse en Franse gezanten gelijkwaardig en tegelijkertijd de kamer betreden waar de onderhandelingen plaatsvonden. Dit kwam mooi uit, aangezien de hoge heren anders in conlifct waren gekomen over wie als eerste de de zaal mocht betreden. De besprekingen gingen gepaard met veel uiterlijk vertoon en omgangsvormen die gebruikelijk waren aan het Franse hof. Het Frans was ook de voertaal van de besprekingen. De Nederlandse gezanten hadden maar zeer weinig in te brengen. Een Franse gezant wreef dit zijn Nederlandse collega nog eens in door te benadrukken dat de onderhandelingen plaatsvonden "in uw land, over uw land, zonder u".

Gedurende achttien maanden vonden in Utrecht vredesonderhandelingen plaats die uiteindelijk leidden tot de Vrede van Utrecht in 1713.

Datum:
1713-04-11
Circa:
Nee

Adres

Korte Minrebroederstraat 2
3512 GG Utrecht
Nederland

Tags

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0