Oorlog in de Diplomatenwijk

Oorlog in de diplomatenwijk Nederland in de vuurlinie

Eerste Wereldoorlog in Azië Ondergang van een wereldrijk

Het corps diplomatique Good old days in Peking

ITIN Social

  • Gerard Verbeek
  • Truus Gerritsen
  • Ans Hazenbrouck

Nog geen reacties

Oorlog in de Diplomatenwijk

Introduction

Oorlog in de diplomatenwijk

Diplomaten hebben de taak om de vrede te bewaren, maar moeten in oorlogstijd de belangen van hun land verdedigen. Soms kunnen neutrale landen ook worden meegezogen in de diplmomatieke strijd tussen landen, zoals Nederland overkwam in China tijdens de Eerste Wereldoorlog.Terwijl Europa tussen 1914 en 1918 verscheurd werd door de oorlog, liepen de gemoederen in de diplomatenwijk van Peking hoog op. Aartsvijanden Duitsland/Oostenrijk-Hongarije en Groot-Britannië/Frankrijk zaten samengepakt in de kleine diplomatenwijk waar men tot voor kort een aangenaam bestaan leidde. China verkeerde in politieke chaos; de  instabiele jonge republiek werd aan alle kanten bestookt door warlords, dissidenten en troonpretendenten. Aanvankelijk kon de vrede bewaard worden, tot China in 1917 maatregelen nam tegen de Duitse delegatie. Het was aan de Nederlandse gezant, jonkheer Frans Beelaerts van Blokland en commandant Haro baron Van Hemert tot Dingshof om de fragiele vrede te bewaren en de Duitse diplomaten te beschermen, ondanks de beschuldigingen van geallieerde kant. Een taak die bepaald niet gemakkelijker werd nadat de opstandige Chinese generaal Chang Hsün zijn toevlucht zocht bij de Nederlandse legatie en de geruchten de ronde deden dat zijn coup gesteund werd door Duitsland. 

Eerste Wereldoorlog in Azië

Terwijl de Eerste Wereldoorlog in Azië de status van een nieuwe wereldmacht bevestigde (Japan), betekende het de definitieve ondergang van de oude grootmacht China. De neergang zette zich in vanaf  de negentiende eeuw met economische neergang en een aantal zeer kostbare,  en bloedige oorlogen. Na het verlies van de opiumoorlogen tegen de Westerse machten werd China verscheurd door het bloedigste conflict in de wereldgeschiedenis, op de Tweede Wereldoorlog na: de Taipingopstand van 1850 tot 1864, gevolgd door de Bokseropstand van 1899-1901. Tegen de tijd dat in 1914 de Eerste Wereldoorlog uitbrak was China uiteengevallen in een mozaiek van gebieden die beheerst werden door strijdende generaals en buitenlandse mogendheden. De laatste keizer, een peuter van twee, werd in 1911 afgezet en vervangen door een president, die echter buiten de muren van Peking weinig had in te brengen. De landen die de meeste stukjes van China hadden afgesnoept, Groot-Brittannië, Japan en Duitsland, waren nu ook met elkaar in oorlog en brachten de strijd naar hun Aziatische bezittingen. De Duitse eilanden in de Stille Zuidzee werden snel door de Japanners ingenomen, waarna ze samen met de Britten het door Duitsland beheerste Qingdao in het noorden van China belegerden en uiteindelijk veroverden. Nadat de meeste Duitsers in China geinterneerd of gevlucht waren, kreeg de Nederlandse ambassadeur de taak op zijn schouders om de Duitse belangen in China te behartigen. Een centrale rol in de oorlogsjaren in China voor het neutrale Nederland was het gevolg. 

Het corps diplomatique

De diplomaat. Van een positief imago kan hij helaas niet echt genieten. De exclusieve wereld van het corps diplomatique wordt ook wel voorgesteld als ‘een constante wereldwijde cocktailparty met in gestreepte pakken geklede mannen.’ Het actuele beeld van dronken buitenlandse diplomaten die vanuit hun juridische onschendbaarheid nationale regels aan hun laars lappen dragen ook niet bepaald bij aan een beter beeld. Dit stereotype beeld is ook terug te vinden in het Peking van voor 1914. In de tweede helft van de negentiende eeuw was hier een diplomatenwijk opgetrokken, geheel in Europese stijl, bewoond door een select gezelschap van Europese elites die zich in een gemoedelijke sfeer bezighielden met diners, ponytochten en picknicks. Tijdens het Bokseroproer in 1900 keerde de woede van de Chinese bevolking zich tegen deze ‘stad in een stad’ en symbool van buitenlandse onderdrukking. Pas na 55 dagen kwam er een einde aan het beleg. De rust keerde voor even terug, maar toen in 1914 de Eerste Wereldoorlog uitbrak, stegen de spanningen weer in de wijk. De delegaties van de strijdende partijen kwamen lijnrecht tegenover elkaar te staan waarna de enige neutrale ambassadeur,de Nederlander Frans Beelaerts van Blokland, een centrale rol kreeg te spelen. Toen de Duitse overwinning steeds verder weg leek, verbrak de fragiele Chinese regering alle betrekkingen met Duitsland en haar bondgenoten. Het neutrale Nederland nam de belangen van Duitsland waar en maakte zich hiermee niet populair onder de collega diplomaten. Als in 1917 ook nog eens een voortvluchtige Chinese krijgsheer onderdak wordt verleend in het Nederlandse gezantschap, is de spanning helemaal te snijden. Nederlandse mariniers waren verantwoordelijk voor de beveiliging van de wijk, maar vormden een stel ongeregeld die ook nog eens een groot bedrag aan Duits geld uit het gezantschap stalen en zo dom waren om al snel gepakt te worden doordat ze het geld opzichtig uitgaven aan drank en snuisterijen. Na de Duitse nederlaag in 1918 pakten de achtergebleven bewoners van de beruchte diplomatenwijk de draad weer op, maar aan de ‘good old days’ was definitief een einde gekomen, zoals een Nederlandse diplomaat het verwoorde.  De overzichtelijke vooroorlogse wereld had plaats gemaakt voor een nieuwe onzekere toekomst. 

Diplomaten hebben de taak om de vrede te bewaren, maar moeten in oorlogstijd de belangen van hun land verdedigen. 

Circa:
Nee

Adres

東交民巷
0000 Beijing
Nederland

Tags

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0