Inleiding
In 1923-24 in opdracht van de voetbalvereninging O.D.S. (Oefening Doet Slagen) gebouwde, overdekte ZITTRIBUNE. De tribune staat aan de lange zuidzijde van het hoofdveld van het sportveldencomplex Sportpark Reeweg, dat is gesitueerd tussen de spoorweg (zuidzijde), Noordendijk (noordzijde), de Rondweg (A3) aan de oostzijde en de Molenvliet aan de westzijde. De tribune is gebouwd door en naar een ontwerp van de N.V. Aannemersmaatschappij Groeneveld in Dordrecht. De in baksteen en beton uitgevoerde onderbouw van de tribune wordt gekenmerkt door een expresssionistische, aan de Amsterdamse School verwante bouwstijl. In deze onderbouw bevinden zich kleedkamers, een kantine en een aantal andere ruimtes, die in de loop van de tijd zijn verbouwd. De tribune is de enige in Nederland met een met pannen gedekt schilddak.
Omschrijving
De zittribune heeft een in baksteen en beton opgetrokken onderbouw en een met Hollandse pannen gedekt, uitkragend houten schilddak. De kap is voorzien van een ijzeren spantconstructie en rust aan de voorzijde op ijzeren kolommen en aan de achterzijde op de betonnen achterwand en de gemetselde buitenmuur. De op een betonnen basis staande bakstenen onderbouw is voorzien van een groot aantal rechtgesloten en rondboogvormige gevelopeningen. De tribune heeft een symmetrisch vooraanzicht.
De zitplaatsen op de tribune zijn bereikbaar via betonnen steektrappen die achter gemetselde muren staan. De muren van deze risalerende trappartijen lopen aan de voorzijde getrapt omhoog en zijn uitgemetseld aan de bovenranden. De middelste van de vijf trappartijen heeft een trap aan beide zijden. De twee trappartijen rechts hiervan hebben de opgang aan de rechter kant en de twee trappartijen links hiervan hebben de opgang aan de linker kant. De zijmuren van deze trappen hebben een rechte, door een rollaag afgedekte afsluiting en bevatten ijzeren rondboogdeuren. De hoeken zijn voorzien van overhoekse, zich verjongende steunbeertjes met koppen van aangesmeerde baksteen. De oorspronkelijke rondboogvormige gevelopeningen aan de voorzijde van de trappen zijn grotendeels dichtgemetseld en hier en daar nog voorzien van een boograam. De muren tussen de trappen hebben eveneens een rechte beëindiging met een rollaag. Deze muren bevatten de onder lateien of rollagen staande rechtgesloten vensters en deuren van onder meer de kleed- en doucheruimtes en de kantine. De eigenlijke tribune bestaat uit over de gehele breedte doorgetrokken, van voor naar achter trapsgewijs oplopende betonnen vlakken met zes rijen zitplaatsen. De trappen tussen de rijen hebben een extra trede. De twee middelste rijen zijn deels voorzien van voornamelijk houten kuipstoeltjes en deels van houten banken. De rijen aan weerszijden zijn geheel voorzien van houten banken. De betonnen achterwand wordt verstevigd door zich verjongende steunberen. De ijzeren, aan de bovenkant door middel van staande kruiskoppelingen met elkaar verbonden kolommen van de kap staan aan weerszijden van de uitgemetselde borstweringen, die aan de achterzijde door betonnen muren worden versterkt. Op de kolommen ligt een zware, de kap ondersteunende ijzeren balk over de gehele breedte van de tribune.
De houten kap heeft een spantconstructie samengesteld uit ijzeren spanten. De constructie is samengesteld uit vakwerk V-spanten met parallelliggers en acht geklonken dubbele Polonceaupanten met zeven velden per spantbeen. De vakwerk V-spanten liggen onder de beide kopse dakschilden, de Polonceauspanten liggen ertussen. De spanten zijn horizontaal aan elkaar gekoppeld door middel van elkaar kruisende diagonalen.
De linker zijgevel wordt horizontaal geleed en verlevendigd door uitgemetselde baksteenlagen. De negen met platen dichtgezette vensters worden van elkaar gescheiden door uitgemetselde penanten. Het middelste venster is dichtgemetseld. Ter hoogte van de zitplaatsen klimt de gevel trapsgewijs. De bovenranden worden ook hier door decoratief uitgemetselde baksteen verlevendigd. tussen deze muren en de kap is een glaswand geplaatst, waarvan het glas in stalen ramen is gevat. De achtergevel is boven de betonnen basis geheel opgetrokken in schone baksteen en voorzien van rechtgesloten gevelopeningen onder rollagen. De gevel wordt horizontaal geleed en verlevendigd door uitgemetselde randen. Op de begane grond bevindt zich rechts een reeks, onder een doorlopende rollaag staande vensters, als die in de linker zijgevel. De vensters staan aan weerszijden van uitgemetselde penanten. Links van deze reeks staan twee deuren (waarvan de linker tweedelig is), nog enkele kleine vensters en enkele grote vensterpartijen met houten penanten tussen de ramen. Deze in het linker deel van de gevel staande vensters worden overspannen door een lange betonnen latei. De gevel wordt aan weerszijden van de deuren geaccentueerd door uitmetselingen. Het hogere deel van de gevel is grotendeels blind, maar bevat in het rechter deel nog enkele rechthoekige en liggende vensters, waarachter zich opslagruimtes bevinden. Onder de uitkraging van de kap ligt een over de gehele breedte van de gevel doorgetrokken, aaneengesloten vensterreeks met gemetselde penanten. Ook de rechter zijgevel wordt horizontaal geleed en verlevendigd door dunne banden van uitgemetselde baksteen.
Links in deze zijgevel staat een deur met gedeeld bovenlicht boven een stoepje. Dit bovenlicht en het venster met driedelig bovenraam rechts ervan staan beide onder een rollaag. Het rechter deel van de gevel is op de begane grond aan het oog onttrokken door een niet onder de bescherming vallende aanbouw. De gevel en de glaswand erboven zijn verder als die aan de linker zijde.
Waardering
De zittribune is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische en de architectuurhistorische waarde.
- De tribune heeft cultuurhistorische waarde als een bijzondere uitdrukking van een sociaal-culturele ontwikkeling en als een bijzonder en representatief voorbeeld van een typologische ontwikkeling.
- De tribune heeft architectuurhistorische waarde vanwege het bijzondere belang voor de geschiedenis van de bouwkunst en de bouwtechtniek, en vanwege het bijzondere ontwerp, vanwege het materiaalgebruik en de detaillering.
- De tribune heeft ensemblewaarde als een essentiëel onderdeel van een complex en vanwege de bijzondere situationele betekenis, verbonden met de ontwikkeling en uitbreiding van dit gedeelte van Dordrecht.
- De tribune is tevens van belang vanwege de herkenbaarheid en de grote mate van gaafheid van het exterieur.
- De tribune heeft grote zeldzaamheidswaarde vanwege de aanwezigheid van een met pannen gedekt schilddak op een stalen constructie.
De tribune (Halmaheiraplein 26) van de voetbalvereniging O.D.S. is een overdekte zittribune uit 1933, aanvankelijk gebouwd bij een paardenrenbaan naar plannen van de N.V. Aannemersmaatschappij Groeneveld. Het pannendak rust op een ijzeren spantconstructie van vakwerk V- en dubbele Polonçeau-spanten (restauratie 2003-'04).
