De stad Nijmegen ligt grotendeels op de linkeroever van de Waal, aan de voet van een stuwwal. In de directe omgeving van de stad Nijmegen zijn natuurgebieden te vinden met een grote verscheidenheid aan landschapstypen. Langs de Waal en de Maas liggen uiterwaarden met slingerende dijken, plassen en weilanden, glooiende stuwwallen begroeid met gemengde bossen en in de dalen een beekvegetatie, moerassige graslanden, heidevelden en blauwgraslanden.
De Limes
Nijmegen vierde in 2005 haar 2000-jarig bestaan. Tijdens het Romeinse Rijk was Nijmegen onderdeel van de Limes, de grens tussen het Romeinse Rijk en de verschillende Germaanse gebieden. Tijdens het Romeinse bewind is een groot fort (de Valkhofburcht) gebouwd op een heuvel aan de Waal.
De stad werd gevormd als handelsnederzetting naast het Romeinse fort. De naam Nijmegen is dan ook afgeleid van de Latijnse aanduiding "Novio-magus", wat 'nieuwe markt' betekent. In de derde eeuw verlieten de Romeinen het fort.
Hanzestad
In de Middeleeuwen bouwde Nijmegen zich uit tot een aanzienlijk centrum van het Frankische Rijk. In 1230 verwierf de stad formeel haar stadsrechten. Achttien jaar later kwam de stad in handen van de graven van Gelre en werd het spoedig de voornaamste van de vier Gelderse hoofdsteden en bovendien een hanzestad. In 1543 kwam de stad echter, zoals ook de rest van Gelre, onder Habsburgs bestuur.
Bezet en belegerd
Tijdens de Tachtigjarige Oorlog werd Nijmegen een aantal malen belegerd. Tijdens het tweede Beleg van Nijmegen in 1591 heroverde Prins Maurits de stad.
Tussen 1672 tot 1674 bezetten de Fransen Nijmegen, maar de rust werd in 1678 weer hersteld door de vrede van Nijmegen, waarmee de vrede tussen de Republiek der Nederlanden en Frankrijk werd besloten.
De laatste keer dat Nijmegen in de vuurlinie van een oorlog lag, was in de Tweede Wereldoorlog. In mei 1940 was het de eerste Nederlandse stad die in Duitse handen viel; op 22 februari 1944 leed Nijmegen zware schade en vielen er honderden doden bij een geallieerd bombardement op de binnenstad. In september 1944 werd er tijdens operatie Market Garden zwaar gevochten in en rondom de stad om de Waalbrug onbeschadigd in handen te krijgen en te houden, wat de Britten en Amerikanen uiteindelijk lukte.
