Huis Zypendaal

Horizontal tabs

Beschrijving

In een negentiende-eeuws landschapspark ligt Huis Zypendaal (uitspraak ‘Siependaal’). Deze buitenplaats in Gelders Arcadië werd in de achttiende eeuw gebouwd als buitenhuis voor de machtige Arnhemse regentenfamilie Brantsen. Het huis is met oorspronkelijke meubels en schilderijen ingericht en is te bezichtigen.

Hendrik Willem Brantsen (stadssecretaris van Arnhem) en zijn vrouw Johanna Elisabeth de Vree lieten eerst het oude landhuis afbreken. Iets ten zuiden ervan, verrees tussen 1762-1764 het nieuwe buiten, naar ontwerp van stadstimmerman Hendrik Viervant. Dit kubusvormige huis is nu nog steeds de kern van het huidige Huis Zypendaal. In 1764 werd de eerste steen voor de orangerie gelegd.

Verbouw

Tussen 1883-1884 werd het buiten ingrijpend verbouwd. Architect dr. P.J.H. Cuypers, bekend van het Rijksmuseum, maakte het ontwerp. Aan de voorzijde van het huis kwam een hoge toren. Ook aan de achterzijde werd nog een eenvoudige toren opgetrokken. Aan de voorzijde werd vestibule toegevoegd, het dak werd van dakvensters en een balustrade voorzien. Aan de zuidzijde kwamen balkons. Omstreeks 1900 volgde nog een aanbouw op de zuidoosthoek, waardoor de rode salon ontstond. Enige jaren later kreeg deze aanbouw een verdieping.

Interieur

Het interieur is grotendeels achttiende-eeuws. De bijzondere marmeren vloer in de gang, waarin een kettingmotief is ingelegd stamt nog uit deze periode. De hoofdverdieping is ingericht met bruiklenen en schenkingen uit de oorspronkelijke inboedel van het huis. Zo is de collectie familieportretten van de familie Brantsen, bijna in zijn geheel op Zypendaal teruggekeerd. Ook zilver, reissouvenirs en onderscheidingen verwijzen naar de familie Brantsen. Het wonderlijke ‘Mannetje van de Zyp’, een beeldje van een jongetje met een drinkkan, keerde ook op Zypendaal terug.

 Tuin

In 1803 werd volgens de nieuwste mode de formele ‘Franse’ tuin vervangen door een tuin in ‘Engelse’ landschapsstijl. Het ontwerp kwam van de hand van tuinarchitect J.P. Posth. Er kwam een slingervijver om het huis en een grasveld met boomgroepen en paden. Als tuinman onderhield Posth ook het landgoed Rosendael. In 1863 volgden onder auspiciën van de Duitse architect C.E.A. Petzold een aantal fraaie ruimtelijke aanpassingen. Koetshuis en de oranjerie werden in 1867 toegevoegd naar ontwerp van de Arnhemse stadsarchitect F.W. van Gendt J.Gzn.

De drie historische tuinontwerpen zijn nog goed te herkennen. Het tuindeel tussen oranjerie en koetshuis werd na de restauratie van Zypendaal opnieuw aangelegd. Deze bestaat uit langgerekte borders met vele vaste planten en een gazon met rozenstruiken. Park en vijvers rondom het kasteel zijn leefgebied van onder andere de ijsvogel en grote gele kwikstaart.

Eigendom

Het huis bleef tot 1926 bewoond door de familie Brantsen. Dochter Alwina betrok na haar huwelijk met de Duitse officier Karl Leopold Eugen graaf von der Goltz in 1894 het Jachthuis op het landgoed de Gulden Bodem, dichtbij huis Zypendaal. Laatste bewoonster uit deze familie was de weduwe baronesse Anita Brantsen-Bohlen. Ze woonde er tot haar overlijden op 21 april 1926. In dat zelfde jaar kocht dr. J.C. Hartogs, directeur en oprichter van de N.V. Nederlandsche Kunstzijdefabriek (ENKA) het landgoed. Hartogs gaf het direct in bruikleen aan de gemeente en stond toe dat van het park kosteloos gebruik kon worden gemaakt door de Arnhemse bevolking.

In 1930 kwam het landgoed in handen van de gemeente Arnhem. Voor de totale oppervlakte van 59 hectare werd ƒl 375.000,00 betaald. Na de Tweede Wereldoorlog vestigden diverse diensten van de Koninklijke Lucht- en Landmacht hun bureau in huis Zypendaal. In 1975 kwam het huis en het koetshuis door langdurige erfpacht in handen van Geldersche Kasteelen. De gemeente Arnhem verbond hieraan de voorwaarde van een culturele bestemming. Na een ingrijpende restauratie, werd het kantoor van de Stichting Het Geldersch Landschap en de Stichting Vrienden der Geldersche Kasteelen op Zypendaal gevestigd en werd de hoofdverdieping ingericht en opengesteld voor het publiek.

 

Meer informatie en downloaden van de fietsroute Gelders Arcadië:

Adres

Zypendaalseweg 44
6814 CL Arnhem

Openingstijden

In juli en augustus worden er van zondag t/m vrijdag om 11.30 uur, 13 uur, 14.30 uur en 16.00 uur rondleidingen gegeven

Telefoonnummer

026-3644645

E-mailadres

Facilities

Tags

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 1