Den Haag - de schuilkerk van de oud-katholieke parochie HH Jacobus en Augustinus

Horizontal tabs

Beschrijving

Niet te zien vanaf de straat, maar op nr. 38 van de Molenstraat , tegenover het Parkhotel, is een ingang. Achter een eenvoudige gevel met mooie deuren zien we een kerk in barokstijl, die met zijn preekstoel, doopvont en wijwaterbakken voor Nederland uniek is.

Wat was de situatie in de 17e eeuw? Na de oorlog tegen Spanje was het protestantisme de ‘staatsgodsdienst’. Katholieke erediensten waren niet toegestaan.

Voor en tijdens de opstand hadden de protestanten het moeilijk gehad, nu moesten de katholieken ‘ondergronds’. Dat was niet alleen in Den Haag zo, maar in vrijwel in alle steden en dorpen van de Republiek. In Den Haag hadden de katholieken nog het geluk dat ze gebruik konden maken van de kapel op het terrein van de Spaanse Ambassade.

Zolders en achtertuinen

De meeste katholieken gingen naar zogenaamde ‘schuilkerken’ op zolders en in achtertuinen. De gelovigen die altijd gebruik gemaakt hadden van de Grote Kerk gingen naar de schuilkerk in de Oude Molstraat. De oud-katholieken vonden een plaats op een zolder in de Molenstraat.

In 1720, toen de plakkaten tegen de katholieken nog van kracht waren (maar zelden werden toegepast), richtte het kerkbestuur een verzoek tot de Haagse Magistraat vergunning te verlenen tot de bouw van een grotere kerk. Deze vergunning werd verleend op voorwaarde dat de kerk vanaf de straat niet zichtbaar mocht zijn.

Engelen

Het resultaat was prachtig. Achter de eenvoudige gevel met mooie deuren zien we een kerk in barokstijl, die met zijn preekstoel, doopvont en wijwaterbakken voor Nederland uniek is.

De kerk wordt gedomineerd door altaar en preekstoel. De ‘altaaropstand’ is van hout en in imitatiemarmer geschilderd; hoewel verkleurd betreft het de originele marmering. Boven het altaarschilderij en de zuilen met Korinthische kapitelen dragen twee door engelen, door andere omstuwd, een in een stralenkrans gehuld kruis. Daarboven troont een prachtige Christusfiguur tussen twee engelen, een verwijzing naar het laatste oordeel.

Het altaarschilderij stelt voor de Verheerlijking op de berg (Christus tussen Mozes en Elia, terwijl drie leerlingen naar hen opzien, cf. Lucas 9, 28-36). Het beeldhouwwerk aan het altaar is van de Antwerpenaar Johannes Claudius de Cock (1667-1735). Twee broers van Nicolaas Kruysselbergen zijn verantwoordelijk voor de eigenlijke altaarkast en voor het schilderwerk. Het altaarschilderij is van de hand van Matthias Terwesten (1670-1757), in zijn tijd een zeer gezien schilder.

667 gulden voor De Cock  

Tussen 1732 en 1734 werd dit alles voor in totaal 4.120 gulden en 10 stuivers vervaardigd. De ‘ambachtslui’ de gebroeders Kruysselbergen kregen daarvan zo'n tweederde, De Cock 667 gulden en 13 stuivers (inclusief reiskosten), Terwesten 350 gulden. Links en rechts van het altaar staan beelden van Maria met Christus en van Jozef, de maker is onbekend.

In diverse publicaties wordt de veelzijdige architect Daniël Marot (1661-1752) als ontwerper van de kerk genoemd. Maar alhoewel deze wel in de stijl van Marot is gebouwd (diens voorbeeldboeken zijn duidelijk geraadpleegd), is volgens het archief van de kerk Nicolaas Kruysselbergen (†1722), een meestertimmerman en parochiaan van Van Dalenoort, bouwmeester van de kerk. De kerk is van een ongekende schoonheid, dat komt vooral door de zeer bijzondere sfeer en het enorme gevoel van ruimte.

Vlakbij, op de Juffrouw Idastraat 13 bevindt zich de Zolderkapel, officieel Kapel van Maria Mater Dei en de Bisschopskamer. Deze kapel is de voorloper van de barokke schuilkerk. De bisschopskamer is een oude stijlkamer die nog steeds dezelfde is in 1720.

Rondleidingen

Rondleidingen door het kerkcomplex vinden plaats, elke zaterdag om 14.30 uur. Startpunt HIS Gallery, Molenstraat 44. Of volgens afspraak. Tel. 070 - 3463912

http://historie.hdpnet.nl/schuil.htm

http://denhaag.okkn.nl/

Adres

Molenstraat 44
2513 BL gravenha

Telefoonnummer

070-3463912

Facilities

  •  
  •  

Tags

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0