Nettie Bromberg

Nettie Bromberg

Nettie Bromberg heeft tijdens haar bewogen leven een indrukwekkend oeuvre aan aquarellen, tekeningen en schilderijen gecreëerd. Zij maakte portretten van mensen die haar na stonden, ook in de joodse geschiedenis en cultuur. Dat deed zij in een eigen stijl en techniek.

Behalve een honderdtal portretten en andere werken, die in particulier bezit zijn, heeft zij een indrukwekkend oeuvre nagelaten van meer dan 200 olie- en emulsie­verfschilderijen, 200 aquarellen en 300 tekeningen.

Exposities

Nettie Bromberg nam deel aan de tentoonstellingen ‘Het grijs van het potlood' te Weert en ‘Kunstenaars van de Voerstreek' te Sint-Martens-Voeren, België. Een groot portret dat zij schilderde van Janusz Korczak heeft een permanente plaats gekregen in de tentoonstellingsruimte van de kibbutz van oud-gettostrijders, Lochamei Hagetaot bij Haifa in Israel.

Daarnaast had ze eenmanstentoonstellingen in Kriterion, Am­sterdam ( ca. 1952), bij de fa. Polak & Schwarz, Hilversum (ca 1954), in het Anne Frankhuis te Amsterdam (ca. 1961), in het Cultureel Centrum van de Liberaal Joodse Gemeente te Amsterdam (twee maal, ca. 1976 en 1982) en bij AKZO, Arnhem (na 1981).

Amsterdam

Nettie Bromberg werd op 20 juli 1920 geboren in de Dufaystraat, nabij het Concertgebouw, in Amsterdam. Zij was de enige dochter uit het huwelijk van Paul Bromberg en Constance Metz. Enige jaren later kwam er ook een broertje bij, Paul junior.

In navolging van haar vader wilde Nettie binnenhuisarchitect worden. Na het behalen van haar HBS-B-diploma kreeg ze privéles tekenen en schilderen. Onder andere van Paul Citroen. Op haar zestiende kreeg ze van hem te horen dat zij zichzelf verder moest ontwikkelen. “Wat ik kan, kan zij ook”, sprak Citroen tot haar vader. Mou van Dantzig, in zijn tijd een belangrijk kunstkenner, bracht haar de technieken van het schilderen bij. Hans Jaffé, de conservator van het Stedelijk Museum in Amsterdam, wijdde Nettie in de kunstgeschiedenis in. Ook ging Nettie naar de Nieuwe Kunstschool te Amsterdam.

Gelijktijdig werkte zij bij het Architectenbureau A. Kramer, Amsterdam, van 1938-1939 en bij dat van haar vader, Paul Bromberg, van 1939-1942.

Oorlog

Tijdens de oorlog viel het joodse gezin Bromberg uiteen. Nettie zat in het verzet en werkte als koerier voor een communistische cel totdat het te gevaarlijk werd en ze moest onderduiken. Ze werd verraden maar kon dankzij hulp aan deportatie ontkomen en wist de oorlog te overleven. Ook haar ouders en haar broertje Paul ontkwamen aan deportatie.

Na het verzetswerk en de periode van onderduiken (op 26 adressen) besloot Nettie in 1945 uitsluitend als kunstschilder te gaan werken. Haar vader bezorgde de eerste opdrachten. Veel wand decoraties en - schilderingen. Voor haar bijdrage aan de tentoonstelling Kunst in Vrijheid kreeg zij, in 1945, de Gerrit van der Veen medaille. Met het schilderij van een eenzame man in een lege wereld -na de oorlog het lot van vele joden. Het grote onrecht van de Tweede Wereldoorlog, rassenhaat en onrecht ook in andere tijden waren een belangrijk thema in haar werk.

Limburg

Bromberg woonde en werkte in Amsterdam, een jaar in Maastricht in 1954 en bracht de rest van haar leven door in Eijsden. In 1950 was ze getrouwd met de Eijsdenaar Huub Steijns, een voorman van de Limburgse arbeidersbeweging. Nettie concentreerde zich op haar werk zonder zich veel te bekommeren om bekendheid en erkenning.

Het belangrijkste element in haar werk was het menselijke gezicht. Haar portretten brengen de uitgebeelde persoonlijkheden op treffende wijze tot leven. Ze leefde zich volledig in hun gedachtewereld in. Zo doorworstelde ze voor een portret van Einstein ál zijn werken. Haar eerste portret van de fysicus werd rond 1947 in het Stedelijk Museum in Amsterdam uitgeroepen tot ‘schilderij van de week’.

Nettie was diep bewogen door het leed in de wereld en bracht dit op een aangrijpende manier tot uiting. Nettie was bijzonder maatschappelijk geëngageerd. Met spanning volgde ze de Joods-Arabische oorlogen. Ze was progressief in haar politieke opvattingen. Ze veroordeelde fundamentalisme, zowel aan de Joodse als aan de Arabische kant. Het Palestijnse probleem zou in samenspraak moeten worden opgelost. Geweld zou moeten worden afgezworen.

Haar levenshouding een sterke invloed ondergaan van de filosofie van Spinoza en diens navolger Constantin Brunner.

Israël

Op haar eenenveertigste bezocht Nettie, samen met Huub, Israël. Het was een bevrijding voor haar om te ervaren dat ze in Israël niet opviel door haar uiterlijk. Ze dacht er vaaglijk over na om te emigreren maar heeft dat Huub niet willen aandoen.

De stad Jeruzalem fascineerde haar en ze heeft talrijke tekeningen en aquarellen van de Eeuwige Stad gemaakt. Aanvankelijk vanaf de heuvels aan de zuidzijde van de stad, later van de oostzijde, vanaf de Olijfberg. Ook voelde ze zich geïnspireerd door de woestijn die ze vanuit de stad Eilat tekende en schilderde. De woestijn diende ook als achtergrond voor geschilderde portretten van Joodse visionaire figuren zoals Mozes, Spinoza, Einstein en anderen. Ook op vele portretten vormen kale rotsen van de Negev de betekenisvolle achtergrond.

Op 17 juni 1990 overleed ze, op zeventig jarige leeftijd. Ze werd begraven op de Berg ter Ruste in haar geliefde Jeruzalem. Nettie Bromberg wilde dat haar artistieke nalatenschap een plaats zou krijgen in het kunstmuseum, Misjkan LeOmanoet, in Ein Harod. En dat gebeurde ook, enkele maanden na haar overlijden. 

Afbeeldingen

1) Zicht op Jeruzalem, Aquarel, 1972, 2) Paultje, Pastel, ca. 1932), 3) Uitzicht vanuit vakantiehuisje (Olieverf; ca. 1959), 4) Paul Bromberg en Constance Metz,  5) zelfportret, 6) Postuum portret van Huub (Olieverf op canvas; 1990), 7) Spinoza (Olieverf; 1976), 8) Zicht op Ein Karem (Aquarel, 1982), 9) Oude Joodse man met baard (Olieverf; 1989), 10) atelier Nettie Bromberg met portret van Einstein in wording, 11) Afrikanen in rouw - raciale gekte, olieverf, 1968 

https://www.nettiebromberg.nl/nl/
https://www.facebook.com/nettiebromberg/
https://www.joodsvirtueelmuseum.nl/kunstenaar/nettie-bromberg/
https://museums.gov.il/en/museums/pages/ein-harod.aspx

Geboorte- en sterfdatum:
20 juli 1920 / 17 juni 1990
Plaats geboorte:
Amsterdam
Plaats sterven:
Eijsden
Sekse:
Vrouw
Woonplaatsen:
Amsterdam, Maastricht, Eijsden, Jeruzalem

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0