Lucas Oldenhuis Gratama

Lucas Oldenhuis Gratama was rechter, advocaat en liefhebber van archeologie. Hij werd in 1815 geboren als zoon van de Asser rechter en burgemeester Sibrand Gratama en Johanna Gesina Oldenhuis Kymmell. Oldenhuis Gratama wordt wel getypeerd als de meest briljante figuur uit het Assen van de negentiende eeuw. Op 12 oktober 1880 werd hij benoemd tot ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw.

Archeologische activiteiten

Na zijn studie werd hij advocaat en rechter in Assen. Daarnaast hield hij zich ook bezig met archeologie. Hij zette zich onder meer in voor behoud van het Tumulibos, de Kamspheide en verschillende hunebedden. Vanwege de verkaveling van de heidevelden rond Assen, die in gebruik kwamen als landbouwgebieden, werden volgens Oldenhuis Gratama de prehistorische monumenten bedreigd. Zijn aanpak pakte helaas minder goed uit: hij liet hunebedden restaureren en (resten van) de aarden heuvels waarmee de hunebedden bedekt waren weghalen. Volgens Oldenhuis Gratama waren deze heuvels namelijk in latere tijd ontstaan, bijvoorbeeld door opstuivingen. Al in zijn eigen tijd riep zijn aanpak kritiek op, ook in archeologische kringen in het buitenland.

Oldenhuis Gratama was in 1854 een van de oprichters van het Provinciaal Museum van Oudheden te Assen, het latere Drents Museum. Hij werd later ook politiek actief: hij werd lid van de Drentse Staten (1864-1887) en enkele jaren daarop ook van de Tweede Kamer der Staten-Generaal (1867-1886).

Hij overleed op 8 juli 1887 en werd begraven op de Noorderbegraafplaats in Assen.