Daan van Golden
In het GEM, het museum voor actuele kunst, is de tentoonstelling Reflecties met werk van Daan van Golden te zien. Ik was er afgelopen zondag en zag schilderijen van theedoeken, tafelkleden, tot in de details nageschilderd. Daarnaast silhouetten, van Mozart, van parkieten. Enige Boeddha’s. En schilderijen met zwarte vlekken, waarin figuren te ontwaren zijn.
Hier is een zen-boeddhist aan het werk, was mijn eerste gedachte. Ik las het een en ander over Van Golden, en het klopte. Van Golden (Rotterdam, Katendrecht, 1936) was in de periode 1962 - 1964 in Japan geweest, waar hij kennis maakte met meditatie. Hij besefte dat de menselijke geest rust kan vinden in het aandachtig kijken naar simpele alledaagse vormen.
Theedoeken
Voordat hij naar Japan ging, had hij woeste werken geschilderd met dik aangebrachte zwarte verf. Bij terugkomst in Nederland begon hij met het naschilderen van een stuk pakpapier. Dat was het begin van een reeks kunstwerken, gemaakt tussen 1963 en 1975, waarin simpele voorwerpen, zoals zakdoeken, theedoeken, pakpapieren en tafelkleden tot in de allerkleinste details werden nageschilderd.
Van Golden hoefde nauwelijks na te denken bij het schilderen. De repetitie van handelingen was voor hem de hoogste vorm van meditatie. Na deze periode van ruitmotieven ging Van Golden zich vooral bezighouden met het kopiëren van krantenfoto’s, affiches en reclames. Daarbij maakte hij ook gebruik van fotografie en zeefdruktechniek.
Verfspetters
In de jaren ’80 ontdekte Van Golden dat er afbeeldingen verstopt zaten in de druppels van de schilderijen van Jackson Pollock. Hij zag vreemde figuren in de verfspetters. Dit inspireerde hem om een reeks van schilderijen te maken waarbij hij silhouetten van verfdruppels minutieus naschilderde. In de jaren ’90 stapte hij over op het afbeelden van silhouetten van foto’s en portretten. Zo schilderde hij Mozart na. Van deze silhouetschilderijen maakte hij meestal meerdere versies.
Van Golden’s oog voor bijzondere effecten komt tot uiting in het grappige filmpje ‘Dante en Leonardo’, waarbij hij toeristen vastlegde die hun hoofd door een reproductie van de Mona Lisa staken.
Schenking
Hans Janssen, de Mondriaan-specialist van het Gemeentemuseum, onderzocht het oeuvre van Van Golden in de jaren 2003 – 2004, en daarbij had hij veel contact met de kunstenaar. Die goede relatie is mede aanleiding geworden tot deze tentoonstelling. Galerie Art & Project, waar Van Golden jarenlang aan verbonden was, schonk een groot aantal belangrijke werken van Van Golden aan het Gemeentemuseum.
Van Golden geniet inmiddels wereldwijde bekendheid. Zijn werk bevindt zich in toonaangevende internationale collecties. Hij vertegenwoordigde Nederland op de Biënnale van Venetië in 1999. In 2011 ontving hij de oeuvreprijs beeldende kunst van het Fonds BKVB.
