De kerk in het midden Hoe je met verhalen kerkelijk erfgoed helpt!

Bernadette van Hellenberg Hubar, VanHellenbergHubar.org –

12 MEI 2016 kwamen in de Laurentiuskerk te Alkmaar (1859-1861) van P.J.H. Cuypers verhalenvertellers uit de erfgoedsector bij elkaar. Dat heeft geleid tot de oprichting van @kerkverhalen, een platform dat de komende tijd onder de paraplu van if then is now verder opgetuigd wordt met een aparte website.

Voor meer informatie kun je terecht bij:

  • het verhaal hieronder over de initiatiefnemers en hun ideeën. 
  • de verslagen en presentaties van de bijeenkomst via dit overzicht met koppelingen: http://bit.ly/KihM-kop.
  • een recent interview in Christelijk Weekblad, van de hand van Rob den Boer, over de doelstellingen van @kerkverhalen.
  • en tenslotte allerlei items die de afgelopen tijd op if then is now zijn geplaatst. Deze kun je vinden door de term 'kerkverhalen' in te voeren in het zoekscherm rechtsboven.

Interesse om hier aan mee te doen? Meld je dan aan bij menno@ifthenisnow.nl. 

Mocht je ondertussen willen weten wat @kerkverhalen concreet betekent? Scan dan de QR-code hierboven en bezoek de Alkmaarse Cuyperskerk: deze is van 1 april tot 1 november elke vrijdag open van 10.30 tot 16.00 uur (Verdronkenoord 68, 1811 BG Alkmaar).

'De kerk in het Midden', Laurentiuskerk Alkmaar 12 mei 2016 (foto Anton van Daal)

De start van @kerkverhalen in de Laurentiuskerk te Alkmaar op 12 mei 2016 (foto Anton van Daal).

Hoe het begon ...

Menno Heling van het verhalenplatform voor cultuur, erfgoed en toerisme if then is now en Bernadette van Hellenberg Hubar nodigen je uit voor een bijeenkomst op donderdag 12 MEI 2016 in de Laurentiuskerk te Alkmaar, met als titel ‘De kerk in het midden’. Wat is de bedoeling?

Menno liep al enige tijd rond met het idee om voor if then is now iets meer met het thema kerken te gaan doen. Als er één groep monumenten gebaat is bij de bevordering van erfgoedtoerisme, dan wel deze. De komende jaren zullen steeds meer kerken moeten kiezen voor integrale herbestemming of aanvullende functies, waarvoor het belangrijk is om publiek te trekken. Profileren is dus het motto. Dit geldt niet alleen voor de lange termijn, maar ook tijdelijk. Een recent voorbeeld is het streven in het herbestemmingsprogramma van de provincie Noord-Holland naar ‘pop-up activiteiten’ in leegstaande gebouwen.

Door middel van verhalen wil if then is now mensen warm maken, ideeën genereren en bezoekers werven. Bij die verhalen kan het zowel gaan om specialistische informatie (artikelen, biografische informatie, points of interest) als om oral history. En zo laat if then is now rond dit onderwerp een heuse community ontstaan. Voor de volledigheid: if then is now biedt niet alleen een platform voor deze verhalen. Het gaat veel verder.

Door de sociale media in te zetten heeft if then is now een groot bereik. Zo promoot deze organisatie tentoonstellingen van musea als Hermitage in Amsterdam en CODA in Apeldoorn, maar ook nieuws van de buitenplaatsen in Gelders Arcadië voor Regionaal Bureau voor Toerisme Arnhem/Nijmegen.

Bernadette is vanaf de oprichting van het Cuypersgenootschap in 1984 bezig met religieus erfgoed. De afgelopen jaren heeft ze onder meer gewerkt aan het boek: De genade van de steiger, monumentale kerkelijke schilderkunst uit het interbellum en, naar aanleiding van de restauratie van de nieuwe Bavo, Ad orientem | Gericht op het oosten.* Al enige tijd schrijft ze blogs voor het platform if then is now, de ene keer laagdrempelig, de volgende keer wat meer diepgaand. Ze zou graag wat meer specialisten in haar netwerk hierbij willen betrekken, vooral omdat er veel kennis aanwezig is die vaak niet verder komt dan een beperkte groep. Dat komt met name, doordat veel deskundigen te weinig vertrouwd zijn met de mogelijkheden van internet. Daar is veel winst te behalen: voor schrijvers om hun kennis over te dragen en te delen, voor het publiek om geïnformeerd te worden. Doordat lezers op de blogs kunnen reageren en ze op hun beurt weer delen, raakt de informatie steeds verder verspreid.

Menno en Bernadette hebben de koppen bij elkaar gestoken en deze middag georganiseerd om te kijken of het mogelijk is de krachten te bundelen. Vandaar deze uitnodiging die primair gericht is aan het eigen netwerk om de belangstelling te peilen en afspraken te maken, maar ook voor andere belangstellenden open staat. De toegang is gratis. Programma (start om 13.00 uur):

  • 12:30 | Inloop met koffie en thee
  • 13.00-13:15 | Welkomstwoord door wethouder Anjo van de Ven, belast met onder meer cultuur en erfgoed in de gemeente Alkmaar, ons welkom in de kerk. Zij heeft een sterke visie op de toekomst van kerkelijk erfgoed die onder meer gepubliceerd is op het platform Toekomst religieus erfgoed.
  • 13.15-13:50 | Menno Heling: inleiding over if then is now (opzet, samenwerking door community-building, slagkracht, samenwerking e.d.)
  • 13.50-14:00 | Vragen
  • 14:00-14:40 | Bernadette van Hellenberg Hubar: sociale media voor kennisverspreiding
  • 14:40-15:00 | Vragen en pauze
  • 15:00-15:30 | Menno Heling: hoe plaats je een blog op if then is now? Wat voor soorten blogs kent het platform? Een korte presentatie.
  • 15:30-16:00 | Vragen en slotgesprek.
  • 16:00 Rondleiding en borrel

Bij de rondleiding zal op drie locaties uitleg worden gegeven:

  • David Mulder zal in het noordertransept vertellen over de recent herontdekte schilderingen van Alexander Kläzener die bij de verplaatsing van het orgel tevoorschijn kwamen.
  • Cuypers' biograaf Wies van Leeuwen zal in het schip uitleg geven over de Laurentiuskerk als een vroeg werk van Pierre J.H. Cuypers.
  • Bernadette van Hellenberg Hubar zal in het zuidertransept een paar aspecten van de bouwiconografie bespreken en enkele voorstellingen op het heilig Bloedaltaar van J.H. Tonnaer.

Je kunt je opgeven door een mail te sturen naar menno@ifthenisnow.nl. Ben je verhinderd? En wil je toch graag mee doen om verhalen van kerken onder een groter publiek te verspreiden? Geen nood, maar geef het wel even door, dan ontvang je een schriftelijke instructie, en uiteraard een uitnodiging voor een volgende bijeenkomst.

Triomfboog Alexander Kläzener Laurentiuskerk Pierre J.H. Cuypers Alkmaar

De schildering van Alexander Kläzener (1886) op de triomfboog in de Laurentiuskerk te Alkmaar van Pierre J.H. Cuypers (1859-1861). Heel bijzonder is het houten tongewelf, waarmee Cuypers op de genius loci inspeelde. Herkomst: Gert van Kleef, 'De schilder Alexander Kläzener', p. 5.

Nadere informatie: Adresgegevens Laurentiuskerk : Verdronkenoord 68, 1811 BG Alkmaar. Achtergrondinformatie:

Foto's in de kop:

  • De Laurentiuskerk te Alkmaar (foto BvHH, 2016).
  • Pierre J.H. Cuypers, De Laurentiuskerk te Alkmaar met de geplande westtoren (ontleend aan Gert van Kleef, De schilder Alexander Kläzener, p. 2).
  • De Catharinakerk te Den Bosch van Jan Stuyt, met schilderingen van Jan Oosterman, is sinds de zomer van 2015 gesloten. Wat kan het verhaal bijdragen aan de herbestemmingsplannen? (Foto RCE Beeldbank-Sjaan van der Jagt/Pixelpolder).
  • De kapel van Joannes de Deo bij het Westeindeziekenhuis in Den Haag, ontworpen door F. Nieuwerkerk (1935), met schilderingen en glas in lood van Augustijn Hermans. Deze wordt tegenwoordig onder meer gebruikt voor amateur podiumkunsten (BvHH 2011).
  • QR-code met betrekking tot de Laurentiuskerk te Alkmaar.

Verkorte link van dit item: http://bit.ly/ITIN-kerkverhalen

 

Datum:
12 mei 2016
Points of interest:
#kerkverhalen: Een onverwachte ontmoeting met de Limburgse kunstenaar Charles Eyck
Type activiteit:
Lezing

Tags

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 1

Reacties

GerhardMark – –

Hallo Menno en Bernadette, Dit lijkt me een interessante en relevante studiemiddag! Helaas kan ik niet aanwezig zijn. Maar ik wel wel graag een kleine bijdrage tot de discussie maken. Belangrijk onderdeel van de identiteit van kerkgebouwen ligt in hun uitgesproken symboliek: kerkgebouwen hebben 'wat' (bij oudere kerken sterker dan bij recente voorbeelden). Als je het eigene van die gebouwen wilt profileren (thema van jullie studiedag) kan informatie over de inhoudelijke betekenis (verbinding symboliek en liturgie) van de ligging, oriëntatie, bouwvorm, inrichting en aankleding een extra bijdrage leveren. Dat kan boeiende perspectieven openen voor mensen (inwoners en toeristen) die onbewust zijn van de referenties die in het gebouw opgesloten liggen - ze moeten alleen ontsloten worden! De symbolische dimensie kan ook helpen bij herbestemming in zoverre dat kennis over betekenisdragers er toe kan leiden dat die elementen gerespecteerd worden bij evt bouwkundige aanpassing en het gebruik van het gebouw. Mijn specialiteit is christelijke symboliek in kerkgebouwen, zie website. Hierbij beperk ik mezelf tot Bijbelse referenties en afleidingen. Ik wens jullie een vruchtbare dag toe! groet, GerhardMark van der Waal, symboliter.nl

Bernadette van Hellenberg Hubar – –

Dag GerhardMark, je bent van harte welkom om je bijdrage te leveren aan het platform kerkverhalen dat if then is now aan het opzetten is. Er zijn al een paar specialisten betrokken op het gebied van kerkelijke symboliek en iconografie, maar ook hiervoor geldt: hoe meer hoe beter. Heb je misschien al een artikel dat je op dit platform zou willen plaatsen? Liefst met beeldmateriaal, want dat maakt het voor de meeste mensen aantrekkelijker.