Op stap met Napoleon: het podium van Parijs (deel 2)

Napoleon Banaparte voor het voetlicht

Met de Gazette van Gend en de mémoires van graaf de Chateaubriand in de hand, schetst Joeri Mertens in deze blogreeks een beeld van Gent dat volgens de Chateaubriand in 1815 'de coulissen van Parijs' vormde. Vandaag deel twee, met een korte blik op Napoleon, zijn nagelaten erfgoed en zijn terugkeer naar de macht.

Erfgoed

Napoleon bezocht als consul en keizer verschillende Vlaamse steden en een veelheid aan sporen verwijst nog steeds naar die bezoeken.

In Aalst werd de Kastanjevest omgedoopt tot Keizersplein en in Antwerpen werd het Paleis op de Meir voor hem in empirestijl ingericht.

Oostende kreeg het Napoleonfort dat een onderdeel vormde van de kustverdediging én de man had er zowaar een Koninklijke zomerresidentie in de Langestraat. De Damse Vaart werd eveneens in opdracht van Napoleon gegraven.

Napoleons terugkeer, een gebroken woord

Zo bejubeld als de ‘kleine generaal’ werd tijdens zijn keizerrijk van 1804 tot 1814, zo verguisd werd hij bij zijn terugkeer in 1815… We citeren uit de Gazette van Gend van maandag 13 maart 1815.

Gazette van Gend, N°340, Maendag 13 maert 1815

Vrankryk, Parys den 6 maerte

Buonaparte is het eyland van Elbe ontvlucht, alwaer de onvoorzichtige edelmoedigheyd der gealliëerde monarchen hem eene souvereyniteyt had gegeven voor prys van de verwostingen, die hy zoo dikwils in hunnen staeten had aengerecht. Dezen mensch, die by het afstaen van zyne magt noyt heeft afgezien van zyne woede en heerschzucht; die gansch bedekt is met het bloed der generatien, komt naer eene schynbaere ruste van ontrent een jaer noch poogingen doen, om met overweldigen en moorderyen te betwisten de wettige en zachte stieringe des konings van Vrankryk. Aen het hoofd van eene honderd italiaenen en polakken heeft hy den voet durven stellen op een land, het welk hem voor altyt verworpen heeft. Zyne verbintenissen aldus gebroken hebbende, is hy niet anders meer als eenen meyneedigen, die de vraeke op zig trekt van dat volk, het welk hy maer te lang verdrukt heeft. De fransche, die wederhouden waeren door de schuldige achtinge voor de souvereynen, die zyn lot uytgesproken hadden, moeten hem heden maer aenzien als een opperhoofd van struykroovers. De eere, de plicht, de liefde voor het vaderland schryven hun de wet voor, dat zy het aerdryk moeten verlossen van dien eeuwigen vyand van het menschelyk geslacht.

Er wordt steevast naar Napoleon verwezen als Buonaparte, want enkel rechtmatige vorsten konden hun voornaam gebruiken om officiële documenten te tekenen!

Vanaf die dag zal de anti-Napoleontische krant niet nalaten te berichten over de verwikkelingen in Frankrijk. Daarbij worden zowel de tegenslagen van Napoleon als de koninklijke successen in de verf gezet.

Bronnen

Gazette van Gend, en annoncen ofte waerschouwinges-blad, met autorisatie van zyne majesteyt den koning van de Nederlanden, 1815. (Stad Gent, De Zwarte Doos, Stadsarchief)

De Chateaubriand, Mémoires d’Outretombe , http://visualiseur.bnf.fr/CadresFenetre?O=NUMM-101350&M=tdm

Buste Napoleon, stad Tienen, stadsarchief