Mesdagjaar 2015 met Mesdags uit de familie

Panorama Mesdag is een familiemuseum. In meerdere opzichten. Het Panorama, Mesdag’s meesterwerk, is nog in handen van - nazaten van - de familie Mesdag. Het Museum ziet daarnaast graag families – en niet alleen de familie Mesdag -  over de vloer en ten slotte is er nu de tentoonstelling Mesdags uit de familie. Alle werken zijn afkomstig uit bezit van de familie Mesdag.  

Afgelopen week was er een preview. Veel van Mesdags werken, die anders niet te zien, zijn nu te zien, in een nieuwe opstelling, vertelde Sander Uitdenbogaard, de directeur. Bijzonder is dat bijna alle werken in de familie zijn gebleven. Daarnaast is er nu tevens de heropening van het museum na vierenhalf jaar verbouwing. De ruimte is verdubbeld. En dat komt goed uit voor het Mesdagjaar, de viering van 100 jaar cultureel nalatenschap van de man die Den Haag nationaal en internationaal op de kaart heeft gezet: Hendrik Willem Mesdag.

Veel activiteiten

Het jaar wordt gevierd met verschillende tentoonstellingen, symposia en evenementen door tal van Haagse musea en instellingen. Mesdag wordt niet alleen als zeeschilder belicht, maar ook als de man die als kunstverzamelaar en ondernemer een nieuwe impuls gaf aan het culturele klimaat van de hofstad.

Het jaar is al van start gegaan in Museum de Mesdag Collectie aan de Laan van Meerdervoort met De Aquarel. In samenwerking met de RKD is er het boek ‘Hendrik Willem Mesdag, kunstenaar, verzamelaar, entrepreneur’ verschenen.  Daarnaast vinden er activiteiten plaats in samenwerking met het Louis Couperus Museum, de kunstenaarsvereniging Pulchri en het Haags Gemeentearchief. De etalages van boekhandel Paagman en De Bijenkorf zijn gewijd aan Mesdag. Hij speelt ook een belangrijke rol in het Haags Kamermuziekfestival. Jongerencentrum het Paard van Troje heeft eind van het jaar een Mesdagevent: de prijs van de Haagse Popweek is de Mesdag Award. Want niet alleen de Haagse Popweek, maar ook Mesdag stimuleerde jong talent.

Niets zonder Sientje

Charlotte Huygens vertelde dat in de nieuwe vaste opstelling de gezamenlijke rol van Hendrik Willem en zijn vrouw Sientje van Houten, die ook schilderde, over het voetlicht wordt gebracht. Verzamelen deden ze samen, Hendrik Willem deed niets zonder zijn vrouw. Er wordt een chronologische volgorde aangehouden, te beginnen met de Brusselse tijd, toen Hendrik Willem al panorama’s schilderde op de ruiten van zijn huis. Ook de artistieke ontwikkeling van Hendrik Willem is goed te zien.

En daarnaast de drie rollen van Mesdag, als artiest, verzamelaar en ondernemer. Met zijn Panorama was hij de oudste culturele ondernemer van Nederland. Hij kreeg veel voor elkaar en nam Sientje hierin mee. Ook zij ging een rol spelen in het Haagse culturele leven.  Zo kwam er een tekententoonstelling in Pulchri. Als verzamelaar hadden ze een goede neus. Ze hadden ze op gegeven moment vijftien Corot’s in bezit. De lijsten van de schilderijen waren voor de gelegenheid van deze tentoonstelling gerestaureerd, op twee na, maar dat gebeurt ook nog.

De Van Houten’s

Suzanne Veldink, een van de samenstellers, nam ons mee de zalen in. We zagen nieuwe vitrines met brieven uit het eigen archief en toelichtingen bij de schilderijen op de muur. ‘De Mesdags uit de familie hangen in woon- en slaapkamers. Je komt zo  meer te weten over het privéleven van Hendrik Willem en Sientje. Ze kwamen beide uit Groningse families die kunst heel belangrijk vonden.’

 In 1910 richtte Hendrik Willem een NV op. De 33 aandelen verdeelde hij over neven en nichten. De meeste aandelen kwamen bij de Van Houten’s, die familie was groter. We zien een portret van de vader van Hendrik Willem, Klaas Mesdag. Klaas, bankier, had een eigen kunstverzameling. Samuel van Houten, broer van Sientje en bekend van het Kinderwetje, is ook te zien. Het portret is in bezit van het Groninger Museum. Er is ook een portret van Samuels’s dochter, Wilhelmina Theodora, in een losse, impressionistische toets.

Een importante teekening

In Scheveningen liep Hendrik Willem iedere dag op het strand. Hij had ook een hotelkamer aan de Boulevard. We zien een van zijn weinige nachtgezichten,  ‘De rede van Vlissingen bij volle maan’. De grootvader van de eigenaar werkte op de lijndienst Vlissingen – Harwich die op het schilderij te zien is. In de achterste zaal zien we aquarellen van zowel Sientje als Hendrik Willem. Beiden beheersten de aquareltechniek goed. Een van de werken met de titel ‘Herinneringen aan Isle of Wight’ bracht Hendrik in op een verkooptentoonstelling.   

In 1881 schreef Vincent van Gogh aan zijn broer Theo over het werk ‘Bom met ruiter’ van Hendrik Willem, die op een tentoonstelling in Brussel te zien was: ;’een groote importante teekening, breed gedaan en zoo krachtig dat (..)  niets ’t erbij uithield.’ In de grote zaal op het einde van de tentoonstelling zien we aan een wand veel werk van Sientje. Het huis aan de Laan van Meerdervoort aan de achterkant, de kamer die als atelier fungeerde en, uit 1874, hun hond, Nero,  op levensgroot formaat. Heel knap gedaan. Sientje had zich in 1871 voluit op het schilderen gestort nadat hun enig kind Klaas was overleden. 

Aan de andere wand zien we het werk van de familieleden zoals Gerrit van Houten, met wie het niet zo goed afliep, en Barbara van Houten – die ook een paar jaar directeur van Panorama Mesdag was. Hendrik en Sientje organiseerden in Den Haag en Groningen veel feesten voor de familie. Op de gang  zien we de namen van de gerechten opgetekend op schilderspaletten en verder veel groepsportretten gemaakt van deze diners die aanvingen als de – familie - aandeelhoudersvergadering beëindigd was.  

Tags

Reageren