#kerkverhalen: Vrijdag Zindag #4

Verleidelijk Simpel

Isiah Berlin deelde mensen op in egels en vossen.
Simpele indeling. Egels wonen levenslang in hetzelfde heggetje, vossen zwerven door het veld. Egels hangen ‘Oost west, thuis best’ aan de muur. Vossen hebben geen muren. Hadden ze die wel, dan hing daar ‘Verruim je horizon’.

Nog zo’n simpele: de verzuiling die we lang hebben gehad. Een stuk of vijf identiteiten werden duidelijk van elkaar onderscheiden. In mijn jeugd hoorden de CPN-overburen bij ‘zij’. Hun huis diende als afleverpunt voor het communistische dagblad ‘De Waarheid’. Zelf bezorgde ik ‘De Rotterdammer’ bij mensen die deel waren van ‘wij’. Simpele verzuilde wereld.

De echo’s van de verzuiling klinken nog altijd door in de tegenwoordige samenleving – die overigens eigentijdse ordeningen hanteert. Zo worden nationalisten en globalisten van elkaar onderscheiden. Over de politieke labels ‘links’ en ‘rechts’ is veel discussie, vooral als er zich uitzonderingen op de stereotypen voordoen. Middenpartijen staan ertussen.

Op levensbeschouwelijk terrein zijn de oude zuilen nog het best zichtbaar. Ondanks de oecumene onderscheiden protestanten en katholieken zich van elkaar. Binnen de kerken staan orthodoxen tegenover vrijzinnigen, met daartussen andere stromingen. In een andere indeling staan gelovigen, ondanks hun onderlinge verschillen, samen tegenover atheïsten.   

Alweer blijkt hoe de menselijke betekenisgever zichzelf zowel het leven kan vergemakkelijken als bemoeilijken. Die indelingen zijn handig, want deel van de routine. Je hoeft er niet bij na te denken. Maar zijn ze nog steeds reëel? En hebben ze ooit geklopt?     

Macht stuurt gedrag aan, ook door het bewaken van indelingen. In geval van polarisatie zijn versimpelde indelingen het voornaamste gereedschap. Ze versterken de bubbels.

Maar als je de nuance zoekt, heb je er weinig aan. Dat grijzige gebied tussen de identiteiten is vaak ook moeilijk te omschrijven. En dus niet zomaar te versimpelen. Terwijl juist daar verzoenende dynamiek schuilt.  

 

HAIKU

net voor zonsopgang
en juist na zonsondergang
schemerwoord: deemster

 

DIALOOGJE

A
Heerlijk, die simpele indelingen!

B
Ja, mooi hoor, die loopgraven.

A
Wie schiet hier?

B
Niemand schiet hier mee op…

 

‘Vrijdag Zindag’ nodigt wekelijk uit tot zingeving. In vier vaste onderdelen – druppel-column, haiku, dialoogje en zinnebeeld – komt een weekthema aan de orde. De onderwerpen komen direct of indirect uit de driehoek Levensbeschouwing – Macht – Spel.

Vaste lezers ontvangen bij verschijnen een mailtje met info over de inhoud. Aan- en afmelding via ‘Contact’. Reacties zijn welkom via de reactieruimte onderaan ‘Vrijdag Zindag’.  

https://www.andredroogers.nl/vrijdag-zindag-nr-4/

Reageren