Chocoladefabriek C.J. van Houten & Zn.

C.J. van Houten & Zn.

In het Amsterdam van 1815 richtte Casparus van Houten een kleine chocoladefabriek op. Deze hield toen nog niet zo veel in en omvatte slechts enkele werknemers en machines. Toch stond er op naam van deze man een octrooi voor chocoladepoeder. Hij maakte op een nieuwe manier poeder van cacaobonen zonder producten toe te voegen en met veel minder vet dan gebruikelijk was.
Er werd enkele malen verhuisd, om in 1850 uiteindelijk in Weesp te belanden. Het was nog steeds een klein fabriekje. In 1852 waren er slechts drie werknemers, maar wel hadden ze nu voor het eerst een stoommachine.

Groei
Het bedrijf groeide gestaag. De productie ging omhoog en er werden steeds meer werknemers aangenomen. Aan het eind van de 19de eeuw liet de familie een nieuwe fabriek bouwen, net buiten Weesp. Er kwam een eigen aaneengesloten fabrieksterrein met productie- en kantoorgebouwen. Niet alleen binnen Nederland groeide de bekendheid en verkoop van Van Houten cacao, maar ook in het buitenland. Vestigingen werden geopend in Duitsland, Frankrijk, Engeland en de Verenigde Staten. In 1901 was het personeelsbestand gegroeid tot 1052 werknemers. Deze werkten niet alleemaal direct aan het maken van chocola. Velen waren werkzaam in de bijbehorende productieprocessen die Van Houten had opgezet. Namelijk: een gasfabriek, blikfabriek, kistenmakerij, etikettendrukkerij en de kantoor- en expeditieafdelingen.
Oorspronkelijk maakte Van Houten enkele chocoladepoeder. Door de enorme groei kwamen hier steeds meer andere chocolade artikelen bij, van repen tot bonbons in alle soorten en maten.

Reclame
In het begin van de twintigste eeuw was Van Houten wereldbekend en werd in vele landen verkocht. Het meeste van de omzet kwam dan ook uit het buiteland.
Dit succes kwam niet zomaar uit de lucht vallen. Ten eerste zou de familie met haar werknemers gezorgd hebben voor een zeer hoge kwaliteit van de producten. Ten tweede was Van Houten één van de eerste merken die zeer veel geld stak in het maken van reclame. Alle producten werden verpakt in typerende verpakkingen met Van Houten logo’s en etiketten. Hier werd veel zorg aan besteed. Deze verpakkingen werden altijd gemaakt door vooraanstaande ontwerpers.

Daar bleef het niet bij, reclameborden op trams, gebouwen en in etalages droegen bij aan de naamsbekendheid van het merk. Op de borden stonden pakkende slogans die meestal verwezen naar de onevenaarbare kwaliteit van het Van Houten product. Maar ook foto’s van bekende mensen zoals Stan Laurel en Oliver Hardy, die afgebeeld waren terwijl ze Van Houten chocolademelk dronken.

Het meest bizarre reclame verhaal haalde Vladimir Majakovski aan in zijn gedicht ‘Luidkeels’. Een ter dood veroordeelde man zou op het schavot geroepen hebben ‘drinkt Van Houten cacao!’, waarna hij door het vuurpeloton geëxecuteerd werd. Van Houten zou de man zijn nabestaanden een compensatie gegeven hebben voor deze reclamestunt. Of dit verhaal op waarheid berust is niet zeker. Wel is zeker dat Van Houten’s reclame effect had. In vele landen over de hele wereld kende men het merk en werd het verkocht.

Ondergang van een familiebedrijf
Dit familiebedrijf was een vaste pijler in de stad Weesp geworden. Een rots in de branding die nooit meer zou verdwijnen. Dit bleek niet zo te zijn. In de loop van de twintigste eeuw nam de concurrentie steeds meer toe en namen de inkomsten af. In 1962 werd Van Houten verkocht aan het Amerikaanse bedrijf W.R. Grace & Company, maar ook dit kon het tij niet keren. Aan het eind van de jaren ’60 bleven er van de 2250 nog maar 1000 in dienst, in 1971 vielen er nog 500 ontslagen. Later dat jaar werden de fabrieken in Weesp geheel gesloten. Dit was het einde van Van Houten als zelfstandig bedrijf. Enkel de merknaam bleef bestaan en is op dit moment in handen van het Zwitserse bedrijf Barry Callebaut.

Tags

Reageren

Reacties

Kunt u mij vertellen uit welk jaar de foto is en of het Public Domain is en anders bij wie de copyrechten liggen. Ik zou de foto graag willen gebruiken in een komende publicatie.