Plastic Crush | Tropenmuseum

Plastic Crush | Tropenmuseum

Nep, troep, afval, goedkoop, schoon, namaak, vervuilend, fantastisch, kleurrijk, transparant, licht, massaproduct. Welke associatie heb jij bij het woord plastic?

De nieuwe tentoonstelling Plastic Crush toont de verschillende manieren waarop ons leven is doordrongen van dit materiaal. Aan de ene kant is ons leven makkelijker geworden, aan de andere kant draagt plastic bij aan wereldwijde ongelijkheid. Maar hoe je het went of keert; plastic is een blijvertje.

Onze relatie met plastic

Universele en lokale verhalen, objecten uit de collectie, hedendaagse kunst en plastic iconen bieden een breder perspectief. En kunnen misschien inspireren tot een duurzamere toekomst?

De tentoonstelling Plastic Crush gaat over onze relatie met plastic. We werden verliefd op een materiaal dat de wereld kon verbeteren en plastic werd een levenspartner die we maar niet kunnen loslaten. In de tweede ruimte van de tentoonstelling staat het samenleven met plastic centraal. Er komen zes thema's voorbij, elk verbonden aan een iconisch plastic object.

In je vrije tijd

In de loop van de 20e eeuw kregen mensen steeds meer vrije tijd. De markt voor artikelen in sport en spel groeide. Fabrikanten speelden hierop in door het maken van goedkope plastic muziekinstrumenten, sportartikelen en speelgoed. Iedereen had plezier met plastic.

Het opnemen en verspreiden van muziek op vinylplaten zorgde voor een muziekrevolutie. Verschillende muziekgenres waren nu overal ter wereld te horen.

Achter de voordeur

Plastic in huis gaat niet alleen over Tupperware bakjes, huishoudfolie of tuinstoelen. Plastic in huis is ook een manier van zelfexpressie en identiteitsvorming.

Aan de vaak zorgvuldig uitgekozen, kleurrijke en betaalbare ontwerpen herken je de bewoners en hun thuis. Massaproducten, zoals de Monobloc stoel, zijn overal ter wereld te vinden maar worden op elke plek anders gebruikt.

In je kast

Meer dan 60% van onze kleding bestaat uit plastic. Wisten we vroeger precies van welk natuurlijk materiaal onze kleding gemaakt was, nu kijken we op een label vol met namen van synthetische stoffen. 

Polyester bijvoorbeeld is de meest geproduceerde plastic ter wereld. Kunststof kleding werd niet altijd gezien als milieuvervuilend. Tussen 1940 en 1990 was kleding van kunststof vooral heel praktisch, zoals de regenponcho.

Op reis

Wie op reis gaat neemt vaak plastic artikelen mee. Het lichte en sterke materiaal is ideaal om spullen in mee te nemen. Reizen werd zo een stuk gemakkelijker, toegankelijker en comfortabeler.

Vanaf de jaren 1970 werden plastic tassen met reclame bedrukt en in winkels meegegeven bij de boodschappen. In de jaren 1990 kwam er vanuit de milieubeweging een oproep te stoppen met het weggeven. Steeds meer landen volgden het voorbeeld van Bangladesh dat in 2002 als eerste land ter wereld de tas verbood.

Lichaam en geest

Plastic is vaak een redder in nood. Het biedt bescherming tegen ziektes of onheil. De medische wereld is enorm gebaat bij plastic hulpmiddelen. Ze zijn hygiënisch, maar worden vaak eenmalig gebruikt. Ziekenhuizen zijn verantwoordelijk voor grote hoeveelheden plastic afval. Behalve medische bescherming, biedt plastic ook religieuze bescherming. De plastic waterfles wordt niet alleen gebruikt om uit te drinken, maar ook om heilig water in mee te nemen.

Aan het werk

Plastic veranderde de manier waarop mensen over de hele wereld hun geld verdienen. Het zit in de computers die we gebruiken, in de pennen waarmee we schrijven en in de fietsen waarmee we naar ons werk gaan.

De balpen heeft mensen over de hele wereld geholpen bij het leren lezen en schrijven. De balpen werd uitgevonden in 1938. Een verbeterde, maar vooral goedkopere versie werd in 1950 gelanceerd door de ondernemer Marcel Bich, de bic-pen. Nog altijd de best verkochte pen ter wereld.

Vier jonge ontwerpers

Vier jonge ontwerpers reflecteren in de nieuwe tentoonstelling Plastic Crush op de relatie tussen mens en plastic. Elke ontwerper heeft zich laten inspireren door zelfgekozen collectiestukken uit de tijd vóór de uitvinding van plastic uit onze depots. Vanuit die inspiratie ontwikkelden ze nieuw werk voor de tentoonstelling. Maak kennis met de vier ontwerpers: Daria Biryukova, Jie Chen, Gundega Strauberga en Lena Winterink.

Daria Biryukova (Studio Mixtura)

Daria Biryukova (1989) studeerde in 2015 af aan de University of Applied Arts in Wenen. In hetzelfde jaar richtte ze Studio Mixtura op. Biryukova is een design alchemist met een fascinatie voor het  experimenteren met afval en rauwe materialen. Ze is op zoek naar slimme, duurzame en mooie oplossingen voor het dagelijks leven.

Daria Biryukova heeft zich in het museum laten inspireren door een set synthetische kleuren uit 1983 die werd gebruikt om schaduwpoppen te kleuren voor een Karagöz theater in Turkije. Vanuit een sterke interesse in materialen en processen, startte ze een onderzoeksreis naar natuurlijke en synthetische kleurstoffen. Ze interviewde diverse experts en toont acht kunstwerken met acht unieke kleuren, zowel synthetisch als natuurlijk.

Jie Chen

Jie Chen is product designer en keramist. Ze studeerde in 2015 af aan Design Academy Eindhoven en richtte daarna Studio Jie Chen om te werken aan product design. In 2020 richtte Chen het sub-merk 'Seven And Half' op. Onder dat merk focust ze zich op het ontwerpen en produceren van keramieken gebruiksvoorwerpen. Ook geeft Chen cursussen en workshops over keramiek om kennis en verschillende methodologieën te delen en over te dragen.   

Jie Chen heeft zich laten inspireren door een 19e-eeuwse draagmand met waterkruik en een bamboetelefoon uit Indonesië. Ze wil duurzame materialen verkennen, en daarnaast een manier vinden om de herinneringen en verhalen die achter voorwerpen schuil gaan, vast te houden. Voor Plastic Crush verzamelde Jie Chin woorden en zinnen van mensen, geschreven op porselein papier.

Gundega Strauberga

Gundega Strauberga studeerde in 2020 af aan de Design Academy in Eindhoven. Strauberga is gefascineerd door de dialoog tussen mensen en hun omgeving. Ze is geïnteresseerd in de gereedschappen die mensen uitvinden in reactie op verandering, en door de frictie die kan ontstaan door het toepassen van deze gereedschappen. Zo maakte Strauberga voor haar afstudeerproject Beachcombers objecten van gedumpte visnetten. Sinds kort is Strauberga deel van het Yksi Young Talent Team, waarin ze tentoonstellingen cureert en plant.

Gundega Strauberga liet zich inspireren door kunstbloemen uit de collectie van het Tropenmuseum. Deze objecten hebben haar interesse gewekt om onderzoek te doen naar kunstmatigheid in relatie tot natuur. Ze reflecteert op de poging van mensen om natuur in andere materialen eeuwig te maken en zo de natuur te omzeilen.

Lena Winterink

Lena Winterink studeerde af aan de Design Academy in Eindhoven. Haar focus ligt op de verhalen die ze kan vertellen met haar design. Ze werkt met fotografie en textiel, en ontwikkelt materialen en beelden die mensen kunnen inspireren om na te denken en te reflecteren op hun dagelijkse gewoontes en omgeving. Met haar werk wil Winterink dat wat vaak onopgemerkt blijft accentueren, zodat we ons bewust worden hoe kostbaar onze wereld is.

Lena Winterink liet zich inspireren door vijf kledingstukken die gemaakt werden op verschillende continenten en van verschillende, lokale materialen. Ze vroeg zich af welke materialen we tegenwoordig dragen. Waar komen die vandaan? Wie heeft ze gemaakt? Wat betekent de plaats van productie nog? Wat weten we als er op een label ‘Made in…’ staat? Ze werkte voor Plastic Crush aan een mantel, volledig gemaakt van tientallen ‘Made in’-labels van afgedankte kledingstukken.

Over het Young Talents-programma

Vier jonge talenten kregen de opdracht zich te laten inspireren door objecten uit onze pre-plastic collectie en vanuit hier, onder begeleiding van Leonne Cuppen (eigenaar Yksi expo en initiatiefnemer van The Embassy of Rethinking Plastic), nieuwe ideeën te ontwikkelen. De kennis van onze conservatoren en het Research Center for Material Culture, onze museumdatabase en een bezoek aan ons depot, vormden de basisinspiratie voor nieuwe ontwerp die getoond worden in de tentoonstelling Plastic Crush. Tijdens de Dutch Design Week in Eindhoven 2022 worden de vier talenten en de samenwerking met het museum gepresenteerd in een pop-up expo. Hier krijgen de bezoekers alvast een voorproefje van Plastic Crush.

https://www.tropenmuseum.nl/

Datum:
5 november 2022 / 1 mei 2023

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0