‘Picasso & Matisse. Beauty is a line’ in Rijksmuseum Twenthe

In samenwerking met Kunstmuseum Pablo Picasso te Münster presenteert Rijksmuseum Twenthe werken van Picasso en Matisse, in een dubbeltentoonstelling over de lijn in de beeldende kunst. Aan de hand van werken uit het grafische oeuvre van deze giganten van de moderne kunst, en vele andere werken van onder meer Toorop, Kirchner en Van Heemskerck, bestudeert het museum de lijn als het fundament van de moderne kunst. 

 

Als grootmeesters van de moderne kunst, beheersten Pablo Picasso en Henri Matisse als geen ander de kunst van de lijn. Want de lijn is het ultieme gereedschap voor de moderne kunstenaar aan het begin van de 20ste eeuw, wanneer kunst steeds meer om interpretatie, expressie en vorm ging draaien. Lijnen geven betekenis aan vormen; lijnen hebben zoveel zeggingskracht, dat met een simpele pennenstreek een herkenbaar gezicht, figuur of object op papier kan worden gezet; lijnen scheiden hoofdzaak van bijzaak, kleden uit, tot alleen de essentie overblijft. Geholpen door onze verbeelding, is de lijn de taal van de moderne kunst. 

Picasso en Matisse

De moderne meesters Pablo Picasso (1881-1973) en Henri Matisse (1869-1954) genoten aan het einde van de 19de eeuw hun vormende jaren, wanneer de eeuwenoude opvatting van het kunstwerk als een venster op de wereld – een natuurgetrouwe weergave van de werkelijkheid – onder druk was komen te staan. Daar droeg de uitvinding van de fotografie sterk aan bij. Want hoe onderscheidde het kunstwerk zich van de natuurgetrouwe foto? Het antwoord van de kunstenaar werd aanvankelijk nog ín die werkelijkheid gezocht. Het was aan hem of haar om de meest essentiële, betekenisvolle vormen in de natuur te herkennen en in het kunstwerk te vangen. Om iets eigens aan die werkelijkheid toe te voegen – een gevoel, emotie of idee. Kunst ging steeds meer om expressie en vorm draaien. De lijnvoering is daarvoor van essentieel Pablo Picasso, De Stier, 1945 en 1946, Kunstmuseum Pablo Picasso Münster, c/o Pictoright A'dam 2019 belang. 

Voor Picasso was het tekenen een beginpunt van het creatieve proces, een spontane opname, onverbiddelijk. Soms een wirwar van krassen, soms enkele rake lijnen: in zijn grafische oeuvre stelde hij het medium in dienst van het experiment, zonder eindstation, een beeld dat in het proces ontstaat. Matisse tekende zelf op dat zijn lijntekeningen de puurste, meest directe vertaling van zijn emoties zijn. Hij streefde naar een gekaderde, gebalanceerde schoonheid. Bijvoorbeeld in het lichaam van een vrouw: ‘in de eerste plaats geef ik haar elegantie en charme, maar het gaat erom haar nóg iets te geven. Ik zal de betekenis van het lichaam condenseren door haar essentiële lijnen te zoeken.’  

Taal van de moderne kunst

Picasso & Matisse. Beauty is a line laat aan de hand van Picasso, Matisse en vele andere kunstenaars zien dat, vanaf het begin van de 20ste eeuw, de vorm van het kunstwerk langzaam maar zeker de overhand heeft op de voorstelling; dat kunstenaars zoeken naar een kunst die harmonieus, expressief, decoratief of anderzijds betekenisvol is – maar vooral méér dan een venster op de wereld; en dat de lijn daarvoor het ultieme gereedschap is. De lijn als taal van de moderne kunst.

In de tentoonstelling worden ruim 40 werken op papier getoond van Picasso en Matisse, uit de collectie van het Kunstmuseum Pablo Picasso in Münster. De lijnen van deze moderne meesters worden in verrassende combinaties getoond, naast het werk van tijdgenoten en naast hedendaagse kunstwerken waarin de lijn telkens een wezenlijk element vormt. Kunst uit de veelzijdige collectie van het Rijksmuseum Twenthe en diverse bruiklenen uit (inter)nationale collecties van onder meer Ernst Ludwig Kirchner, Jacoba van Heemskerck, Jan Toorop, Charley Toorop, Jan Sluijters en Zoro Feigl. 

Tweeluik: internationale samenwerking Enschede/Münster

Picasso & Matisse. Beauty is a line is een deel van een tweeluik. De sierlijke lijnen, expressieve strepen en klassieke contouren in Enschede zijn verbonden met de tentoonstelling in het Kunstmuseum Pablo Picasso in Münster, waar geometrische onderzoekingen, minimalistische stroken en spontane tekeningen van onder meer Bart van der Leck, Soll Lewitt en Cy Twombly worden getoond. De tentoonstelling Beauty is a line. Von Cy Twombly bis Gerhard Richter is in dezelfde periode te zien. 

Publicatie

Bij de tentoonstelling Picasso & Matisse. Beauty is a line verschijnt een toegankelijke en rijk geïllustreerde publicatie met bijdragen van Josien Beltman, Alexander Gaude, Paul Knolle, Markus Müller, Arnoud Odding en Thijs de Raedt. De publicatie wordt uitgegeven door Uitgeverij Waanders & de Kunst en verschijnt zowel in het Nederlands als in het Duits. 

Podcatcher audiotour (gratis)

Bij de tentoonstelling is een audiotour beschikbaar. Deze is te beluisteren via de Podcatcher, een handzaam apparaat dat alleen maar hoeft te worden gericht op de activeerpunten naast de kunstwerken. Zo kiest u zelf over welke objecten u meer wilt horen. De Podcatcher is gratis verkrijgbaar bij de entreebalie.

Afbeeldingen

1) Pablo Picasso, De Stier, 1946, Kunstmuseum Pablo Picasso Münster, c/o Pictoright A'dam 2020, 2) Piet Ouborg, Arabesk, 1943, Rijksmuseum Twenthe, foto Rik Klein Gotink, c/o Pictoright Amsterdam 2020, 3) Jacoba van Heemskerck, Compositie, 1914, Collectie Kunstmuseum Den Haag  

https://www.rijksmuseumtwenthe.nl/ 

Datum:
1 februari 2020 / 24 mei 2020
Type activiteit:

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0