Moderne Arabische kunstcollectie uit de Levant te zien in Den Haag

In Den Haag is momenteel een zeer bijzondere collectie te zien van moderne Arabische kunst. Deze kunst komt uit landen van de Levant en is bijeengebracht door een voormalige galeriehoudster uit Amman, Jordanië, Majida van der Meulen-Mouasher, die sinds 2009 in Nederland woont.

Ik was toevallig bij de opening aanwezig. Die geschiedde door de Jordaanse prinses Wijdan al-Hashemi, zelf ook beeldend kunstenaar. Een van haar werken maakt deel uit van de tentoonstelling.

De Levant

Voor zover dat niet bekend zou zijn: de moderne Arabische kunst uit de Levant verschilt qua kwaliteit en intensiteit niet van moderne kunst uit Europa of Amerika. Dat kon ik constateren na een rondgang door zalen van Pulchri met degene die de verzameling heeft opgebouwd, Majida van der Meulen-Mouasher.  

De collectie weerspiegelt natuurlijk haar smaak. Die is breed en verraadt een grote belangstelling voor de historie. Op de eerste plaats de historie van vijf landen: Jordanië, Syrië, Libanon, Irak en Palestina, maar daarnaast ook de historie van de ontwikkeling van deze kunst en de afzonderlijke kunstenaars, die in hun werk onder meer reflecteren op het gebied en ook reageren op elkaar.   

Voordat we een rondje maakten door de verschillende zalen van Pulchri gaf Majida van der Meulen-Mouasher een toelichting aan de hand van de mooie catalogus. Ik heb het sterke vermoeden dat in komende decennia op deze catalogus teruggegrepen zal gaan worden als standaardwerk.

Stichting

Majida van der Meulen-Mouasher, geboren in Jordanië, opgegroeid in Irak en afgestudeerd op de Amerikaanse Universiteit in Beiroet: “De collectie bestaat uit 160 werken en is van de hand van 45 verschillende kunstenaars. Het begon allemaal met het kopen van een werk van Madiha Umar, een Syrische kunstenaar geboren in Aleppo.” De meeste werken verzamelde ze als directeur van de ‘4 Walls Gallery’ in Amman. Die galerie bestond van 2000 tot 2006. Aanvankelijk beschouwde ze de werken die ze kocht als individuele kunstwerken, maar na een tijdje zag ze een aantal rode draden en clusters door de collectie lopen, ook al omdat anderen haar daarop wezen.

Ze sloot de galerie toen ze met haar man, Robert van der Meulen, toen EU-ambassadeur in Jordanië, naar zijn nieuwe post in Nigeria ging. In 2009 ging Van der Meulen met pensioen en terug naar Nederland en Majida ging vanzelfsprekend mee, inclusief haar collectie. Majida richtte een stichting op, de Stichting Bevordering Kennis Beeldende Kunst Midden-Oosten,  om meer bekendheid aan haar collectie te geven, met in het bestuur kunsthistorici zoals Vanessa Bentinck en Lutgard Mols, daarnaast ook kenner van Islamitische kunst.

Hoop, vrees, aspiraties

Ze citeert de directeur van het Royal Opera House in Londen, Kasper Holten,  als ze het belang van de activiteiten van de stichting omschrijft. “Hij zei het volgende: ‘We need art more than ever before. We live in a time when we try to deal with our problems and try to describe our world through words, figures and logic. But to understand humans and to look at the bigger shifts – the tectonic plate shifts in the human condition, so to speak – we need to rise above, or go below, the 24/7 news cycle, and we need art to give us a different language to understand the human condition.’”

Majida: “Kunst vertegenwoordigt wat we gemeenschappelijk hebben, onze hoop, vrees, aspiraties, gevoel van verlies, ergens bij horen, ons verleden. Het is universeel. Het is de eerste keer dat het werk als collectie tentoongesteld wordt. Ik sta er voor open dat er in de toekomst meer tentoonstellingen komen, met name in Europa/ de westerse wereld.”

Ritme en kalligrafie

We gaan de werken bekijken. De eerste zaal laat met Rhythm and Calligraphy als thema bijzondere werken, zien. Onder andere een werk van Adonis, de beroemde dichter. Je ziet een mannetje, gemaakt van diverse materialen, met een veer op zijn hoofd, met het handschrift van Adonis er rond omheen en ook in het mannetje. En een gezamenlijk leporello-achtig werk Adonis en Himat Mohammed Ali, met aan beide kanten verschillende tekst en tekeningen. Zwart-wit prints van Himat Mohammed Ali Titled ‘Homage to Shaker Hassan al-Said’. Twee langgerekte verticale kameelharen doeken van Halim Al-Karim, die nog op de Amsterdamse Rietveld Academie heeft gezeten.

In de tweede zaal, met als thema Human Forms zien we onder andere een kleurrijke ‘Bird Cage’ van Dia Azzawi, abstract werk van Mahmoud Obaidi, die in Canada woont, een drieluik van Jamal Ashour en het enige videowerk, een film over een gespeelde staatsgreep van de hand van Mahmoud Obaidi.

En ten slotte in de derde zaal met thema The Land een vrolijke voorstelling van de ‘Garden of Eden’ van de hand van Hussein Madi, die na een Italiaanse periode in Beiroet woont,  een even vrolijke verbeelding van de voormalige tuin in Jaffa van in Amerika woonde Samia Halaby en ‘No Fly Zone’, een schilderij van de in Canada wonende Farouk Kaspaules, waarop we vissers in de moerassen van Zuid-Irak zien met in de lucht in pootloodstrepen een oorlogsstraaljager.

Zo’n beetje de helft van de kunstenaars woont niet meer in hun geboortegebied. “Sommigen wonen in Amerika, Canada, Europa, Dubai en de andere Golfstaten, maar een flink aantal woont nog in Jordanië en Libanon. En een aantal is ondertussen overleden.”

De belangstelling op de opening van de tentoonstelling was groot. Dat doet Majida van der Meulen-Mouasher deugd, zegt ze. “Daar was ik heel gelukkig mee.”

Te zien tot en met 22 februari 2017.

Afbeeldingen: 1) scherm Pulchri, 2) Farouk Kaspaules, No Fly Zone, 3) Jamal Ashour, Untitled, 4) Himat Mohammed Ali scherm, 5) Himat, Homage to Shaker Hassan al Said, 6) Himat, Homage to Shaker Hassan al Said, 7) Dia Azzawi, Bird Cage, Variation 5, 8) Hussein Madi, Garden of Eden, 9) Samia Halaby, No 693, 10) Adonis, Poem 2002, 11) Himat and Adonis, mixed media on paper, 12) Halim al-Karim, Untitled, 13) Mahmoud Obaidi, 14) Madiha Umar, The letter Y 

http://www.pulchri.nl/tentoonstellingen/modern-and-contemporary-arab-art-from-the-levant

 

 

 

 

 

 

Datum:
22 januari 2017 / 22 februari 2017
Points of interest:
Type activiteit:

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0