Hans Eijkelboom in Fotomuseum Den Haag

Hans Eijkelboom is een grappenmaker. Ik zag gisteren in het Fotomuseum Den Haag het geslaagde resultaat om meer dan tien dagen achter elkaar in de Arnhemse Courant te komen.

Bij een verkeersongeluk: Hans Eijkelboom, in de raadszaal: Hans Eijkelboom, bij de opening van een winkel: Hans Eijkelboom. Hij betrok ook zijn omgeving bij het maken van zijn foto’s. Zo vroeg hij omstanders een knappe en een lelijke persoon aan te wijzen. Die legde hij dan vast in een foto van drie personen met de aanwijzer in het midden. De lelijke personen blijken soms knapper te zijn dan de personen die aangewezen zijn als mooi.

Winkelstraten

Zo maakte hij allerhande variaties. Het culmineerde in zijn foto’s van mensen in winkelstraten. Op twee wanden wordt een film afgespeeld. Je ziet mensen in winkelstraten in heel de wereld. De mensen om me heen herkenden zich erin. Ik hoorde instemmende commentaren en er werd voortdurend gelachen.    

Al meer dan 25 jaar fotografeert Hans Eijkelboom (Arnhem, 1949) de rusteloze massa’s die in binnensteden aan hem voorbij trekken. Met zijn camera voor de borst zoekt hij naar relaties en overeenkomsten in uiterlijk en gedrag van toevallige voorbijgangers. In de series die zo ontstaan springen de overeenkomsten als eerste in het oog: groene parka’s met blauwe spijkerbroek, denim rokjes met zwarte leggings, Rolling Stones t-shirts of mouwloze ruitjeshemden.

Pas in tweede instantie zie je ook de moeite die iedereen heeft gedaan om een eigen combinatie te vinden of op een andere manier een eigen draai te geven aan het dominante modebeeld van het moment. Dit werk, dat inmiddels uit een kleine 6000 Fotonotities bestaat, laat zien hoe moeilijk het is om binnen de kaders van de consumptiemaatschappij onze behoefte aan eigenheid vorm te geven.

Het idee

In de jaren 70, toen de jonge Eijkelboom aan het begin van zijn carrière stond, bevond de conceptuele kunst zich op een hoogtepunt. Kunstenaars die behoorden tot deze stroming stelden niet de materiële uitvoering van een kunstwerk centraal, maar benadrukten het belang van het concept en idee. Ze verwierpen daarmee de meer traditionele kijk op kunst, waarbij het object het uitgangspunt is. In het verlengde hiervan stelden sommige kunstenaars het onderscheid tussen hoge en lage kunst aan de kaak.

Fotografie was een belangrijk medium binnen deze ontwikkelingen: snapshots en kiekjes betraden voor het eerst het domein van de kunst en stelden de kunstenaar in staat minimale aandacht te besteden aan de materiële vervaardiging van een werk. De conceptuele kunst had grote invloed op Hans Eijkelboom, die debuteerde op de beroemde tentoonstelling Sonsbeek buiten de perken (1971), waar werk te zien was van conceptuele kunstenaars als Carl Andre, Robert Smithson en Ed Ruscha.

Familiekiekjes

In zijn vroege foto’s is Eijkelboom vaak zelf het onderwerp. Voor Met mijn gezin (1973) vroeg hij moeders met twee kinderen om samen met hem op de bank te zitten voor een foto. Het resultaat is een serie ‘familiekiekjes’, die afzonderlijk authentiek ogen, maar naast elkaar tentoongesteld vragen oproepen over de inwisselbaarheid van de vader in het gezin.

Veel van Eijkelbooms werk is verschenen als fotoboek. Tot zijn bekendste boeken behoren In de Krant (1978), een publicatie van krantenfoto’s waarop Eijkelboom steeds als figurant is te onderscheiden, 10-Euro Outfits (2010) met dertig portretten van de kunstenaar zelf, gekleed in outfits van maximaal 10 euro en People of the 21st Century (2014), een bundeling van zijn Fotonotities gemaakt in vijftig verschillende steden. In Fotomuseum Den Haag zijn de originele werken te zien die aan deze boeken ten grondslag liggen.

Documenta

Dit jaar is Eijkelboom ook te zien op Documenta 14. Het Nationaal Museum voor Moderne Kunst in Athene toonde tot en met 16 juli zijn werk The Street & Modern Life. In Kassel worden zijn series portretten van winkelende mensen nog tot 17 september getoond.

Bij de tentoonstelling in Fotomuseum Den Haag verschijnt een drietalige (Engels, Nederlands en Duits) catalogus, getiteld Photo Concepts 1970 →…  In dit overzichtsboek zijn meer dan zestig werken en fotoseries van Hans Eijkelboom opgenomen  (Uitgeverij Snoeck). 

http://www.fotomuseumdenhaag.nl/tentoonstellingen/nu-te-zien

 

 

Datum:
1 oktober 2017 / 7 januari 2018
Type activiteit:

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0