Couperus Jubileum Jaar

Den Haag heeft dit jaar, 2013, vele herdenkingen en jubilea. Een van de belangrijkste is het Louis Couperus Jubileum Jaar. 150 jaar geleden werd Louis Couperus geboren. Het Jaar is in volle gang; er zijn nog vele bijeenkomsten en evenementen die bijgewoond en bezocht kunnen worden.  Er komt een Louis Couperus festival in juni, er is een Louis Couperus wandeling, en er komt zelfs een Louis Couperus rondvaart over de grachten van Den Haag.

Tentoonstelling

De tentoonstelling ‘Toen ik een kleine jongen was…’ De prille jeugd van Louis Couperus in het Den Haag van rond 1863’ in hetLouis Couperus Museum loopt nog tot 2 juni 2013. De expositie heeft drie uitgangspunten:

De stad Den Haag in de jaren 1860

Wat gebeurde er in Den Haag in die tijd, hoe was de familie Couperus daarbij betrokken, en vooral: hoe herinnert een schrijver zich zijn prille jeugd in die stad? Vanaf 1860 werden het Willemspark en de Archipelbuurt aangelegd, de wijken waar Couperus woonde en waar zoveel personages uit zijn boeken ronddwalen. Nieuwbouwwijken dus. In Couperus’ geboortejaar was het precies vijftig jaar geleden dat het koninkrijk der Nederlanden werd gesticht. Ter herdenking van dit feit zou het monument op Plein 1813 worden opgericht. Een oom van Louis: George Gerard Couperus (1819-1876), een jongere broer van zijn vader, was een van de drie vice-presidenten in de hoofdcommissie van de onthulling van het monument, die uiteindelijk plaats vond op 17 november 1869. Op de tentoonstelling zijn een maquette van het monument en prenten van de onthulling ervan te zien.

De achtergrond van de families Couperus, Reynsten en Baud

Louis Couperus kwam uit een illustere familie. Aan alle kanten werd hij omringd door hoge ambtenaren uit het ‘BB’, het Binnenlands Bestuur, dat wilde zeggen: het koloniale bewind van Nederlands-Indië. Zijn moeders vader, Johan Cornelis Reynst (1798-1871), was zelfs plaatsvervangend Gouverneur-Generaal van de kolonie geweest. Wie waren deze mensen, hoe zagen ze eruit, waar woonden ze?

De achtergrond van het gezin en van vader Couperus in het bijzonder

Op deze expositie wordt er voor het eerst aandacht besteed aan de persoon van Couperus’ vader, John Ricus Couperus. John Ricus (1816-1902) was in 1863 gepensioneerd raadsheer in het Hoog Gerechtshof en lid van het Hoog Militair Gerechtshof van Nederlands Indië. Daarnaast was het een muzisch man, die zijn jongste zoontje Louis op speelse wijze Latijn en Engels leerde. Hij schreef zijn memoires voor zijn kinderen en hij componeerde graag, ter gelegenheid van een verjaardag in de familie, of simpelweg als de griep rondwaarde. Zo zijn er onder andere een Rêverie d’un Grandpère en een Influenza Walse van zijn hand bewaard gebleven. Het Louis Couperus Museum besteedt extra aandacht aan de artistieke kant van John Ricus Couperus en hoopt een concertje te kunnen organiseren van zijn composities.

Het Louis Couperus Museum

Het Louis Couperus museum is gevestigd op de parterre van Javastraat 17 in de Haagse Archipelbuurt, de negentiende-eeuwse stadswijk waar zoveel personages uit Couperus’ boeken ronddwalen, zoals Eline Vere uit de gelijknamige roman. Couperus kende de buurt als geen ander. Als schooljongen woonde hij aan Nassauplein 4, en zijn eerste roman schreef hij in het in opdracht van zijn vader gebouwde huis Surinamestraat 20. Het museum bevindt zich schuin tegenover de Surinamestraat, waar sinds 1963 Couperus’ bronzen borstbeeld staat. Het huis Javastraat 17 heeft weliswaar geen persoonlijke banden met de auteur, maar het was de studio van de Haagse voordrachtkunstenaar Albert Vogel, die met zijn voordrachten, grammofoonplaten en publicaties vanaf de Tweede Wereldoorlog tot aan zijn dood in 1982 onvermoeibaar gestreden heeft voor grotere erkenning van het werk van de schrijver. Doelstelling van het Couperus Museum is een grotere verspreiding van kennis van en inzicht in werk en leven van Louis Couperus.

Een van onze grootste schrijvers

Louis Couperus (1863-1923) wordt door velen beschouwd als een van de grootste schrijvers die Nederland heeft voortgebracht. Zijn inmiddels klassiek geworden oeuvre geeft een meesterlijk beeld van de fascinerende wereld rond 1900. In zijn romans en verhalen vereeuwigde hij de stormachtige ontwikkelingen in het politieke, maatschappelijke en culturele leven van het fin de siècle.

Couperus is een auteur met vele gezichten. Zijn veelzijdigheid is net zo indrukwekkend als de omvang van zijn oeuvre. Met een onuitputtelijke fantasie, werkkracht en stilistische variëteit schreef hij psychologische, mythologische en historische romans, verhalen, sprookjes en gedichten. In zijn reisbeschrijvingen en feuilletons toont hij zich bovendien een scherp observerend journalist.

Het bekendst is hij door zijn zogenaamde "Haagse" romans zoals Eline Vere (1889), De boeken der kleine zielen (1901-1902) en Van oude menschen, de dingen, die voorbij gaan... (1906). De stille kracht (1900) geeft een indringend beeld van het leven in het voormalige Nederlands-Indië. In zijn historische roman De berg van licht (1905-1906) schetst hij de opkomst en ondergang van de decadente Romeinse keizer Heliogabalus.

Het werk van Louis Couperus heeft zich de laatste jaren mogen verheugen in een groeiende populariteit. Er zijn televisieseries, toneelstukken, bioscoopfilms en een opera naar zijn romans gemaakt. De biografie door Frédéric Bastet (1987) en de uitgave van de Volledige Werken Louis Couperus maken zijn boeken toegankelijk voor een groot publiek.

Het Louis Couperus Genootschap

Het Louis Couperus Genootschap werd in 1993 opgericht om liefhebbers van het werk van Louis Couperus (1863-1923) bijeen te brengen en wetenschappelijk onderzoek naar het leven en het oeuvre van de auteur te stimuleren. Inmiddels is het Genootschap uitgegroeid tot een van de grootste en meest actieve literaire genootschappen in Nederland. Er zijn circa 600 donateurs betrokken bij het Genootschap.

Het Genootschap organiseert elk jaar lezingen, voorstellingen en andere activiteiten, waarbij het leven en werk van Couperus centraal staan. Regelmatig zijn er literaire wandelingen door Den Haag onder leiding van een gids. Gasten wandelen dan langs de verschillende woonhuizen van Couperus en de plekken die een belangrijke rol spelen in zijn verhalen en romans.