Bordewijk Festival in Den Haag

In 2015 is het 50 jaar geleden dat de beroemde Nederlandse en bovenal Haagse schrijver Ferdinand Bordewijk is overleden. Bordewijk (1884-1965) is bekend van zijn romans Blokken, Bint en Karakter uit de jaren dertig van de vorige eeuw. Zijn positie in de Nederlandse literatuur is die van gelauwerd schrijver. Zijn werk is bewerkt voor televisie, film en toneel. De film Karakter kreeg in 1998 een Oscar en trok ruim 200.000 bezoekers.  

Dat Bordewijk getrouwd was met een bijzondere vrouw en hoeveel dwarsverbanden er zijn tussen beider werk, is nauwelijks bekend. Johanna Bordewijk-Roepman (1892-1971) was een eigenzinnige componiste, die tijdens haar leven wereldwijd succes had met haar composities. Haar stijl is uniek te noemen en zij werd daar door vakgenoten ook om geroemd.

De Kosmonaut

Het 50e sterfjaar van Bordewijk en de dubbelbiografie van Elly Kamp over het echtpaar Bordewijk (verschijning voorjaar 2016), waren een goede aanleiding voor Theater aan het Spui om deze auteur en zijn vrouw in al hun veelzijdigheid te tonen.

Op zaterdag 12 september is er de opera ROTONDE, een kameropera. Het was een uniek samenwerkingsproject van het echtpaar Bordewijk. Hij schreef het libretto, zijn vrouw componeerde.  In de andere zaal is te zien ‘Frisse kijk op Bordewijk’. Sytze Schalk en Ninke Overbeek van het Haagse schrijverscollectief De Kosmonaut schreven twee nieuwe toneelteksten, geïnspireerd op het werk van Bordewijk. Met onder meer rollen voor Roos Eijmers en Roelant Radier.

Aansluitend geeft schrijver Gustaaf Peek, winnaar van de F.Bordewijkprijs, zijn gedachten prijs over Bordewijk om, in de woorden van Peek ‘er achter te komen wat schrijvers van verschillende tijdperken elkaar kunnen leren en vertellen’.

Uit het diepst van mijn hart

Daarnaast is er BINT, een voorstelling in co-productie met het Nationaal Toneel. Regisseur Hans van den Boom raakte gefascineerd door de muzikaliteit van de tekst en maakte voor het festival een bewerking voor een theatraal duel tussen tekst en muziek.

En er is een muzikale voorstelling van het Leo Smit Ensemble. In het concert ‘Sonate 1943 voor piano solo’, een werk van Johanna Bordewijk-Roepman, klinkt de beklemming en wanhoop van de oorlog door. Ze componeerde ook een aantal liederen op teksten van Nederlandse dichters, waaronder ‘Uit het diepst van mijn hart’. Jose Scholte en Irene Maessen zingen een selectie uit haar liedrepertoire en dat van tijdgenoten als Leo Smit en Martha Belinfante, begeleid door Marcel Worms op piano.   

Bordewijk familie-ontbijt

Zondag 13 september begint met een Bordewijk familie-ontbijt. Theatergroep Rabarber verrast ouders en kinderen tijdens het ontbijt met leuke en ontroerende gedichtjes uit de tijd van Bordewijk, verpakt in een eigentijds jasje. Ook het Haags Matrozenkoor treedt op. Na het ontbijt is er voor de kinderen een creatieve workshop: maak je eigen Bordewijkboek.  

Later in de ochtend zingt het Nederlands Zangtheater een drietal a cappella koorwerken van Johanna Bordewijk-Roepman: Melopee, Pioniers en Extase. Dirigent is Anthony Zielhorst. Het wordt vervolgd met ‘oog in oog met Bordewijk’, waarin de schrijver L.H. Wiener vertelt over zijn ontmoeting met Bordewijk in juli 1962. Hij ontmoette hem op zijn kantoor in Schiedam.

Na de Bordewijk Brunch is er een Bordewijk wandeling.  Die begint om 14.00 uur. De wandeling gaat langs Haagse plekken die verbonden zijn met Bordewijk. In de Grote Kerk wordt een Triptiek van Johanna Bordewijk-Roepman uitgevoerd en in de Passage zal burgemeester Van Aartsen het borstbeeld van Bordewijk onthullen. Opnieuw wordt BINT gespeeld.

Het festival wordt afgesloten met de Bordewijk talkshow. Jellie Brouwer van Kunststof NPO1 gaat in gesprek met de schrijvers Bart Chabot, Helga Ruebsamen, L.H. Wiener en biograaf Elly Kamp, die een dubbelbiografie schreef over het echtpaar. De biografie verschijnt voorjaar 2016. Ook kleinzoon Sixten Bordewijk schuift aan.