150 jaar Mondriaan – Rondom Mondriaan | Kunstmuseum Den Haag

150 jaar Mondriaan – Rondom Mondriaan | Kunstmuseum Den Haag

In 2022 is het 150 jaar geleden dat een van de grootste kunstenaars van de twintigste eeuw geboren werd: Piet Mondriaan (1872-1944). Kunstmuseum Den Haag, dat met ruim 300 werken de grootste collectie Mondriaans ter wereld heeft, laat dit niet ongemerkt voorbij gaan.

In 2017 toonde het Kunstmuseum voor het eerst alle Mondriaans uit zijn collectie in een grote overzichtstentoonstelling. Speciaal voor dit jubileum maken directeur Benno Tempel en conservator Caro Verbeek een tentoonstelling waarin zij laten zien hoe Mondriaan zich bewoog tussen zijn vrienden en tijdgenoten, en hoe groot zijn artistieke invloed is op de kunstenaars na hem.

De weg naar de abstractie

De Mondriaancollectie van Kunstmuseum Den Haag illustreert Mondriaans gehele ontwikkeling waardoor zijn weg naar de abstractie hier zo prachtig te volgen is. Mondriaan veranderde vaak drastisch van stijl. Hij ruilde zijn vroege donkere landschappen in voor de speelse composities van De Stijl en de (mede door hem) ontwikkelde Nieuwe Beelding. De Victory Boogie Woogie – het laatste schilderij dat Mondriaan maakte en een hoogtepunt in zijn oeuvre - wordt in deze tentoonstelling als een grande finale gepresenteerd, maar ook als een startpunt voor naoorlogse en moderne abstracte kunst.

Collectievorming

De verzameling Mondriaans in het Kunstmuseum is sinds de jaren 1970 van grote invloed geweest op de manier waarop het Kunstmuseum verzamelt én naar de eigen collectie en hedendaagse kunst kijkt. Werk van uiteenlopende kunstenaars die een verbinding met Mondriaan voelen, zoals Bridget Riley, Fred Sandback, Rob van Koningsbruggen, Bob Bonies, Isa Genzken en Remy Jungerman is in de loop der jaren door het museum aangekocht. De makers stellen in deze tentoonstelling de vraag wat het betekent voor een museum om zo'n belangrijke en inspirerende collectie te beheren. Bezoekers worden in Rondom Mondriaan meegenomen in deze blik maar ook uitgenodigd zelf verbanden te leggen.

Muziek en beweging

Daarnaast wordt er ingezoomd op bijzondere aspecten en verhalen rondom Mondriaans kunst en leven. Zo had hij uitgesproken ideeën over (elektronische) muziek en beweging. De muzikanten Steven Brunsmann en Marco Spaventi componeerden speciaal voor het Kunstmuseum een techno-stuk gebaseerd op de inzichten van Mondriaan. Deze zal in de tentoonstelling te beluisteren zijn. Het Kunstmuseum toont in deze tentoonstelling ook werken van kunstenaars die een artistieke verwantschap tonen met Mondriaan, zonder dat er een direct verband bestaat, zoals Iris Kensmil en Patricia Kaersenhout. Aan bod komen tevens zijn contacten met de kunstenaars Jacoba van Heemskerck, Theo van Doesburg, Alexander Calder en Josephine Baker. 

Muziek  

Mondriaans ideeën limiteerden zich zoals gezegd niet tot beeld, maar strekten zich uit tot muziek. Op uitnodiging van het Kunstmuseum creëerden Birgit Sijbrands en Anh Ngo van IFF iets unieks waardoor nog een zintuig aangesproken kan worden: geïnspireerd door het ritme en de dynamiek van de Victory Boogie Woogie maakten zij een geur die in het museum gepresenteerd zal worden. Gelijktijdig zullen er in de vaste tentoonstelling Mondriaan & De Stijl de geuren van Mondriaans ateliers in Amsterdam, Parijs en New York te ruiken zijn.

Mondriaan en het Kunstmuseum  

Dat het Kunstmuseum over zoveel werken van Mondriaan beschikt, is te danken aan een aantal mensen. De drijvende kracht was Louis Wijsenbeek, museumdirecteur van 1951 tot 1974. Onder zijn bezielende leiding kocht het museum toonaangevende werken aan. Daarnaast schonken kunstenaar J.H. Gosschalk en Mondriaans jeugdvriend Albert van den Briel een aantal belangrijke werken. Hoogtepunt was in 1971 de schenking van bijna 200 werken van mecenas en verzamelaar Salomon B. Slijper met wie Mondriaan bevriend was. Door de verwerving van deze unieke verzameling zette Den Haag zich internationaal gezien op de kaart als hét huis van Piet Mondriaan. 

Victory Boogie Woogie 

In 1998 was het de Staat der Nederlandsen die Mondriaans bekendste schilderij, de Victory Boogie Woogie, in permanente bruikleen aan het Kunstmuseum gaf. De Mondriaancollectie van het Kunstmuseum vertegenwoordigt daarmee elke fase van zijn indrukwekkende artistieke ontwikkeling: van de vroege landschappen, langs de abstractie, helemaal tot aan dit laatste meesterwerk dat Mondriaan schildert in een radicaal nieuw ritme geïnspireerd door de stad New York. 

Publicaties  

Mondriaan de man die alles veranderde, de publicatie die in 2017 verscheen bij de grote collectietentoonstelling in Kunstmuseum Den Haag, wordt ter gelegenheid van Rondom Mondriaan opnieuw uitgegeven. Dit boek volgt Mondriaans leven en werk aan de hand van de Mondriaancollectie van het Kunstmuseum en is geschreven door Hans Janssen, Benno Tempel en Lieke Wijnia. Verkrijgbaar in Nederlands, Engels en Duits. 

Meer weten over de mens achter de kunstenaar? In 2016 verscheen de biografie Piet Mondriaan - Een nieuwe kunst voor een ongekend leven, geschreven door Hans Janssen. Aan de hand van een reconstructie van werkelijke gebeurtenissen brengt Janssen de man en de schilder Mondriaan tot leven: als iemand die de kunst en het moderne leven voluit omarmde. De Engelse vertaling is nu ook verkrijgbaar! 

Afbeeldingen

1) Florence Henri, Redactiebijeenkomst van L’Art contemporain – Sztuka Współczesna in Galerie Zak, april 1929, 2) Piet Mondriaan, Zeegezicht, 1909. Kunstmuseum Den Haag, 3) Piet Mondriaan, Oostzijdse molen in maanlicht, 1907. Kunstmuseum Den Haag, 4) Piet Mondriaan, Victory Boogie Woogie, 1942-1944 (New York). Bruikleen van ICN, Amsterdam, 5) Bob Bonies, Zonder titel, 1972-1974. Kunstmuseum Den Haag, 6) Esther Tielemans, The in between 2, 2018. Kunstmuseum Den Haag      

https://www.kunstmuseum.nl/

Datum:
2 april 2022 / 25 september 2022
Type activiteit:

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0